uzun lafın kısası

karl marx: emek bütün zenginliklerin ve kültürün kaynağıdır.

jean baudrillard: kitlelerin yazabilecekleri bir tarihleri yoktur. ne gelecekleri ne de geçmişleri vardır.

julien hugsley: zincirin en tehlikeli halkası itaattir.

chamfort: kamuya malolmuş her düşünce, benimsenmiş her uzlaşım bir saçmalıktır; çünkü çoğunluğa uygun gelmiştir.

robert walser: her halükarda bir erkek için dünyadaki en öğretici şey kadınlardır.

j.d. salinger: bir kitabı okuyup bitirdiğiniz zaman, bunu yazan keşke çok yakın bir arkadaşım olsaydı da, canım her istediğinde onu telefonla arayıp konuşabilseydim diyorsanız, o kitap bence gerçekten iyidir. ama öylesi pek bulunmuyor.

marquis de sade: davranışın senin basitliğine kurulmuş bir tuzaktır.

ilhan selçuk: anadolu çocuklarını küçük yaştan devşirip kuran ve hafız kursuyla imam ve hatip turnikesinden geçiremediği gün, şeriatçının siyasal tabanı eriyecektir.

stendhal: başkasına şöyle bir dokunup geçen şey beni ölesiye yaralar.

stefan zweig: dünyada bir şeyi yarım söylemek ya da yarım bırakmak kadar kötü bir şey yoktur. her kötülük bu yarım işlerden çıkar.

abbe pierre/albert jacquard: tiranın esas özelliği düşünmeyi engellemesidir.

victor hugo: işini bilirliğin bulunduğu yerde mutlaka küçüklük vardır. yani, işini bilir kişiler demek, pespayeler demektir.

sınırda

cevat çapan

bak nasıl yağıyor içinin karanlığına

bembeyaz düşlerle ışıyan düşünceler

ve sen nasıl sarınıyorsun sessizce

bu azgın, bu azman kentin

kardan kefenine

bu senin sesin mi boğulurken duyulan

bu uğultu, bu rüzgar, bu fırtına

senin son soluğun mu

kar, uçsuz bucaksız kar

ve yeniden başlayan

deli dumrul'un bilinci

m. bilgin saydam

yaşam, ölüme doğru bir koşudur.

fanatizmin o kendine güvenli, katı örtüsü kaldırıldığında içeride zayıf, ürkek, güvensiz, çelimsiz çocuğu buluruz. bu çocuk kendini var etmek için, üzerine fırlatılan örtünün kendisini var etmesine sığınmaktadır.

yeni'den korkunun belirleyici olduğu dondurucu kültürlerde her türlü yaratıcı sıçrama, dolayısıyla ayrışma, doğrudan sapma/sapkınlık olarak nitelenecek; engelleme ve yaptırımlarla karşı karşıya bırakılacaktır. bu yaklaşım, maslow'un ve neumann'ın, kültürün gelişmeyi engelleyici olduğu, insanlık tarihindeki ilerlemelerin bütün insanlığa ait ürünler değil, dehaların, kültürün dar kalıplarını yırtan sıçramalarının sonucunda gerçekleştiği şeklindeki görüşlerine paraleldir.

başkasının yaşam talebine onay vermemek, aynı zamanda dolaylı bir öldürme isteğini taşır.

dumrul’un başından geçenlerde, kabaca, preoidipal dönemden çıkışın ve oidipal çatışmanın, yansımasını bulduğunu ileri sürebiliriz. dış gerçekliğin güçlü temsilcisi babanın varlığı reddedilmekte, çocuk yengisini tüm dünyaya ilan etmekte ve nesnel dış gerçekliği, öznel iç gerçekliğine itaate zorlamaktadır. preoidipal dönemin bağımlılığı yadsınmakta, her şeyin çocuk-kahramanın denetiminde olduğu ilan edilmektedir. bu kurgusal yenginin balonu, dış gerçekliğin, dolayısıyla, otoritenin gerçek taşıyıcısı babanın ezici ve boyun eğdirici gücüyle karşılaşınca söner. yenilgi çarnaçar kabul edilir. ancak kendisine bir çıkış yolu tanınır: baba otoritesinde simgeleşen eril ilkenin kendisine sunduğu ortak kültürel sisteme dahil olma olasılığı. itaat koşuluyla kendisine yeni bir yaşam sağlanacaktır. preoidipal döneme dönüş yollarının kapanması ise bir ölçüde, annesinin dışında bir eşe bağlanma olanağıyla telafi edilecektir. sonuç, fantezinin (iç gerçekliğin) değil, dış gerçekliğin yengisidir.

su, annenin en güzel olduğu kadar, en ürkütücü özelliklerini de taşır. iyi ve kötüyü bir arada içeren, iki kutuplu bir kavramdır. hem can verici, hem can alıcıdır. hem ölümü (suda batma, kaybolma, boğulma), hem doğumu ve yeniden doğumu (sudan çıkma) simgeler. hem susuzluğu (eksiklik vurgusu) giderici, hem yutucu, boğucudur. hem sıcak, hem soğuktur. hem mutlak gereksinim, hem tehlikedir.

insanlar kendi oluşturdukları, tanımladıkları ve değişik anlamlarla bezedikleri öznel sistemlerinde yaşar, duyar, düşünür ve davranırlar.

mutlaklık iddiasındaki her sistem, her şeyi, zıddı gibi görüneni de kapsamak durumundadır.

ibn arabi erkek kül (tüm, bütün) kadın cüz (parça)dır, diyor. daima bütün parçasını sever, esirger, ona özlem duyar. parça da bütünü sever, esirger, onu özler, ona kavuşmak ister. ibn arabi her erkekte bir dişilik, her dişide bir erkeklik görür. her erkekte bir nefs vardır ve nefs dişidir. havva adem’den yaratıldı. o halde aslı itibariyle erkektir; zira erkektendir. dişiliği ise arızidir. havva adem’den dünyaya gelmiştir. o halde adem'de bir tür müenneslik vardır.

mesaj

özdemir asaf

ölebilirim genç yaşımda

en güzel şiirlerimi söylemeden götürebilirim

şimdi kavak yelleri esiyorken başımda

sevgilim

seni bir akşamüstü düşündürebilirim

acı

paulo coelho

insanı kendine müptela eden güçlü bir uyuşturucudur acı. günlük hayatımızda, gizli ıstırabımızda, dünya nimetlerine sırt çevirmemizde, aşktan oluyor sandığımız hayal kırıklıklarımızda hep o vardır. acı, gerçek yüzünü gösterdiğinde insanı korkutur; ama kendini feda etme, dünyadan vazgeçme ya da alçaklık süsüne büründüğünde çekicidir. insanoğlu onu reddedebilir; ama onunla cilveleşmenin, onu hayatının bir parçası haline getirmenin bir yolunu bulur hep.

acı olmadan da yaşayabileceğini anlayabilirsen bu, başlı başına büyük bir adımdır; ama herkesin senin gibi davranacağını sanmayasın. kimse onu istemez; ne var ki hemen herkes acının, kendini feda etmenin peşinde koşar. bu sayede arınırlar, aklanırlar; çocuklarının, eşlerinin, komşularının, tanrı'nın saygısına layık olurlar. şunu bil ki, dünyayı döndüren haz arayışı değil, temel olan her şeyden vazgeçmektir. asker savaşa, düşmanı öldürmeye mi gider? hayır, amacı ülkesi uğruna ölmektir. kadın, hayatından ne kadar memnun olduğunu kocasına belli etmekten hoşlanır mı? hayır, onun uğruna saçını süpürge ettiğini ve çile çektiğini görsün ister. koca, işe kendini geliştirmek için gittiğini aklından geçirir mi? hayır; o, ailesinin iyiliği için ter ve gözyaşı dökmektedir. ve böyle devam eder: çocuklar anneleriyle babalarının hatırına hayallerini bir kenara bırakırlar; ana-babalar çocukları için ömürlerinden vazgeçerler; acı ve ıstırap, aslında neşe kaynağı olan aşkın kanıtı olup çıkar.

"en sıradan bir kız öğrenci aşık olduğunda derdini anlatmak için shakespeare ya da keats'ten yararlanır. ama bir adam hekime baş ağrılarını anlatmak istediğinde dil kaçar. acısını bir eline alır ve kendinden bir parçayı da öbür eline; bunları birbirleriyle çarpıştırıp içlerinden yeni bir sözcük çıkarabilmek amacıyla." (virginia woolf)

marquis de sade, bir erkeğin yaşayabileceği en önemli deneyimlerin onu en uç noktalara götürenler olduğunu söylüyordu. böyle böyle öğreniyoruz; çünkü bütün cesaretimizi kullanmak zorunda kalıyoruz. işçisini aşağılayan bir patron, karısını aşağılayan bir adam ya alçağın tekidir ya da hayattan intikam almaktadır. kendi ruhlarının derinliklerine bakmaya asla cüret edememiştir onlar. vahşi hayvanı serbest bırakma arzusunun kaynağını keşfetmeye; seksin, acının, aşkın erkek için sınırlı deneyimler olduğunu anlamaya yanaşmamışlardır. sadece bu sınırları tanıyanlar hayatı bilir; kalanı vakit geçirmektir altı üstü, aynı işi tekrarlayıp durmak, şu ölümlü dünyaya niye geldiğimizi gerçekte anlayamadan yaşlanıp ölmektir.

bitpazarı

nihat genç

bitpazarı, numune hastanesi'nin tam karşısında, hergele meydanı denilen mevkide, ankara'nın yıkık, dökük, geçilemeyen dar sokakları, kullanılmayan köhne evleri içinde. olur olmaz şeylere para vermeyeyim diye üstüme sadece taksi parası aldım, daha girişte hacı taşan'ın eski kasetlerini bulunca, eve yürüyerek dönmek zorunda kaldım. çok soğuk ve çok yıpranmış, üst üste yığılmış binlerce pantolon, ceket, ayakkabı, artık elbise fırçası değil, zımparayla temizleniyorlar. hepsi ihtiyar ve karışık sakallı satıcılar! inanmayacaksınız, geceliği beş yüz bin liraya dahi otel var burda. satıcıların incecik kaburga kemiklerinden farksız küçük tahta tezgahları! kurum ve toz toprakla kararmış tüm camları! eski evlerin tahtaları paramparça! bitmeyen bir gürültü! en tenha sokakları dahi incik cincik dolu, odun kömürcüsünün içinde cd satışları! bitpazarlarının yalnızlık duygusuyla derin ilişkisi var. yalnız ihtiyarların çöp evlerini düşünün, yalnızlık duygusu derinleştikçe arama duygusu hızlanır. bin bir gece masalından felsefeye, psikiyatrinin tüm kavramlarına, her kalpten bir kırık var burda; umut, bekleyiş, sabır, biriktirme, şans, tesadüf! gel ankaralı, gel! şekli şemali hiç değişmeyen bitpazarı, tüm tarihe ve tüm uygarlığa hiç değişmeyişi ve hiç gelişmeyişiyle meydan okur. yaşlı bir kocakarının hala çalımlı bakışlı entarisini orda bulursunuz. modayla, dampingle, promosyonla, büyük hastalıklar yaşayan modern piyasaya karşı bitpazarı yorgun ve inatçı tavrıyla hala dünyada ilk kurulan pazarların tadını neşesini getirir bize! bitpazarları, kayıp zamanların kayıp eşyalarını sunar bize. ölülerin eşyalarına bu denli rağbet, ürkütücü ve şaşırtıcı. alışveriş zarafetinin kovulduğu büyük pazarların, mağazaların aksine, alışverişin bir sanatçı zarafetiyle yaşatıldığı yerlerdir! burası gerçek ekonomi değil, ekonominin tiyatrosu! tiyatro hayatın sadizmini, bitpazarı acımasız ekonominin sadizmini yok eder. ekonominin yeraltıdır bitpazarı. acımasız piyasanın hala yaşayan vicdanıdır. onurumuz kırılmadan alışveriş yapacağımız tek yerdir. bitpazarında kötü yoktur. ne satıcı kötü, ne eşya kötü. ilahi bir sevimliliği vardır, piyasaların tapınağıdır bitpazarı. hayatlarımızın paryaları döndürür bu eski zaman değirmenini. eskiciler toplumun küçük bir klanı, kronik işsiz ve ayaktakımına en yakın insanlar. üç beş kuruşa eyvallah demeyen, mala tamahkar davranmayan, hızla alıp hızla elden çıkartan bu adamlar, akşama kalan maldan nefret eder, sokuverirler bir deliğe..

hiçbir işe yaramayan ama tutkuyla kapışılan bu nesneler nedir? hiçbir değeri olmayan ama aşkla çoğalttıkları bu eşyalar nedir? eşya mistisizmi! bulmanın, almanın, satmanın tarifsiz sevinci. tanrı, tarifsiz bir sevinçtir!

bitpazarı, kibir pazarıdır. herhangi birinin getirdiği mala iyi gözle bakmazlar. küçümser, önemsemez görünür, inanılmaz aşağılayıcı küçük paralar teklif ederler. satıcının yüzüne dahi bakmaz; ancak malı bir şekilde ele geçirince, o mal dünyanın en değerli eşyası oluverir. kimseye göstermek, satmak istemez, vurdumduymaz, burnu havada tuzu kuru pozlar içinde, mala dokundukça elleri titrer, ürperir. günü vakit vakit yaşarlar. malla aralarında bitmeyen ağır, koyu bir keder vardır. malın artık derin bir uykuyla ağırlaşmış gözlerini, kirli tırnaklarıyla çimcik çimcik deşip malın esrarını, markasını çözmek isterler.

kumarhaneye en yakın meslek eskicilik; dindar, tarikatçı kumarbazların yurdu. soyut kağıtların şansları değil, eşyalar işlevi ve anlamını o kadar yitirmiş, o kadar benzemezleşmiştir ki, bir saat dişlisi sinek ikiliye, bir eski ayakkabı pençesi maça üçlüsüne, bir eski telefon kabı o günü yenecek, hayat oyununu kazanacak, mutlu edecek kupa dörtlüye dönmüştür.

bitpazarlarının yalnızlık duygusuyla derin ilişkisi var. bitpazarları, kayıp zamanların kayıp eşyalarını sunar bize. alışveriş zarafetinin kovulduğu büyük pazarların, mağazaların aksine, alışverişin bir sanatçı zarafetiyle yaşatıldığı yerlerdir. tiyatro hayatın sadizmini, bitpazarı acımasız ekonominin sadizmini yok eder. ekonominin yeraltıdır bitpazarı. acımasız piyasanın hala yaşayan vicdanıdır. onurumuz kırılmadan alışveriş yapacağımız tek yerdir.

ne ararsan mutlaka bulacağın bir insan bohçası bitpazarı. bulmak, bulmak, sürekli bir bulmak sevinci yaşarız orda. bitpazarı içimizde şifrelenmiş umutların gerçeğe açılan kapıları.

devletin yanıtı

oya baydar

1970-1980 dönemi, türkiye'de toplumsal sınıfların, özellikle işçi ve emekçi kesimlerin hareketlendiği; aslında emekleme dönemini yaşayan, kitlelere inmemiş, deneyimsiz, bölük pörçük bir solun, hazır olmadığı iktidara -onların deyimiyle devrime- yürüdüğünü sandığı dönemdir. buna izin verilmeyeceği açıktı. soğuk savaş dönemi koşullarında, nato ülkelerinin hemen hemen tümünde devlet içinde oluşturulmuş, 1990'lardan sonra sancılı veya sancısız biçimde pasifize edilmiş, dağıtılmış gladio tipi gizli örgütlenme, bu dönemde türkiye'de gerçek işlevini buldu. devlet içindeki bu gizli nüvenin kendini saklamaya gerek duymadan ilk ortaya çıkışı 12 mart döneminde, "kontrgerilla" adı altında oldu. soldaki örgüt ve kişilerden, daha çok ordu bağlantılı ve sol darbe eğilimli olanlar tutuklanıp işkenceyle sorgulanırken, çoğu tanınmış yazar, aydın, subay olan bu kişilere, gözleri bağlı götürüldükleri yerde "burası genelkurmay'a bağlı kontrgerilla merkezi. buradan sağ çıkıp çıkmamanız bizim ve itiraf ederseniz tabii sizin elinizdedir." deniliyordu.

aslında yapılan bir hesap hatasıydı. 12 mart rejiminin bu kadar kısa süreceği, dünya ve türkiye koşullarının demokrasiye dönüşü umulandan öne alacağı hesaplanmamıştı. sonraları, varlığı dönemin tüm yetkilileri tarafından inkar edilse de, kontrgerilla gladio tipi örgütlenmeye verilen adlardan sadece bir tanesiydi.

1973 seçimleriyle demokrasiye geçildikten sonra, devletin bu yapısına dokunulamadı, dokunulmak da istenmedi. çünkü sol, giderek büyüyen bir tehlike olarak algılanıyordu. bu dönemin kısa bir panoraması; kanlı eylemler, terör, anarşi, ayaklanma provaları, sınıf savaşı veren sendikalar, gladio'nun tetikçi kadrolarını devşirdiği faşizan hareket, işçi hareketini denetimi altında tutar gibi görünen -ki bu sadece görünüşten ve devletin yanlış değerlendirmesinden ibaretti- yarı legal komünist partisi, sayıları kırkı aşan önemli önemsiz, irili ufaklı sosyalist parti ve gruplar, sadece ideolojik değil, aynı zamanda silahlı savaş vermeye çalışan, bir bölümü devlet içindeki gizli nüvenin kontrolündeki silahlı sol örgütlenmeler, derin bir istikrarsızlık ve güvensizlik ortamında çökmüş bir ekonomi ve şaşkın bir sermaye kesimi, iktidarsız iktidarlar, birbirini izleyen zayıf hükümetler olarak çizilebilir.

1976 yılında 1 mayıs, cumhuriyet tarihinde ilk kez yüz binlerce işçinin katılımıyla işçi bayramı olarak kutlandı. hazırlıklar devletçe biliniyor, izleniyordu; ama böyle bir kalabalık ve coşku beklenmiyordu. üstelik, işçi hareketine ve alana hakim olan siyasal gücün, 1920'lerden beri gizli çalışan, varlığıyla yokluğu belli olmayan, 1930'lardan beri dağıldığı ve türkiye dışına çıktığı sanılan, merkezi de kökü de dışarda olan türkiye komünist partisi olduğu istihbaratı vardı. işçi hareketi ilk kez gerçekten tehlikeli olma istidadı gösteriyordu ve ne pahasına olursa olsun bastırılması, geriletilmesi, pasifize edilmesi gerekmekteydi.

devletin cevabı bir yıl sonra, 1 mayıs 1977'de geldi. alanda toplanmış olanların üzerine, resmi söyleme göre "bilinmeyen", gerçekte kontrterör, kontrgerilla, gladio -adı önemli değil- bu misyona yıllardan beri hazırlanan odak tarafından açılan ateş altında otuzdan fazla insan öldü, yüzlercesi yaralandı. daha önce bu çapta bir kitle katliamı yaşamamış olan sol kesim açısından beklenmedik bir saldırıydı bu. hemen bir hafta sonra ana muhalefet partisi liderine seçim mitinginde suikast yapılacağı ihbarı, hem de dönemin başbakanından geldi.

işçi hareketi yükseldikçe ve sola kayma belirtileri gösterdikçe terör artıyor, kontrterör örgütü, daha doğrusu mekanizması giderek güçleniyor, hatta bağımsızlaşıyordu. devletin legal güçleri ve sorumluları da şaşkındı; ama müdahaleye güçleri ve niyetleri yoktu. 1970'lerin sonuna, 78'lere, 79'lara gelindiğinde, terör, anarşi ve kaos herkesin boyunu aşmış; özellikle demokrat aydınları, öncü işçileri, sendikaları hedef alan vahşi siyasal cinayetler, bir sağ-sol çatışması görünümü altında toplumu tümüyle destabilize etmişti.

nostalji

svetlana boym

nostalji, modern zaman fikrine, tarih ve ilerlemenin zamanına karşı bir isyandır. nostaljik kişiler tarihi silmek ve özel ya da kolektif bir mitolojiye dönüştürmek, zamanı mekan gibi yeniden ziyaret etmek isterler; insanlığın başına bela olan zamanın geri çevrilmezliğine boyun eğmeyi reddederler.

nostalji, özlemin bizi diğer insanlara karşı daha empatik yapabilmesi anlamında paradoksaldır; ancak özlemi aidiyetle, yitirilenle ilgili kaygıyı kimliğin yeniden keşfiyle düzeltmeye çalıştığımız an, genellikle yollarımızı ayırır ve karşılıklı anlayışa son veririz. algia (özlem) paylaştığımız şey, nostos (eve dönüş) ise bizi bölen şeydir. günümüzde birçok güçlü ideolojinin özünü oluşturan, bizi duygusal bağlılık uğruna eleştirel düşünceyi bırakmaya ayartan ideal evi yeniden inşa etme vaadidir. nostaljinin tehlikeli yanı, gerçek evle hayali evi birbirine karıştırma eğiliminde olmasıdır. aşırı durumlarda hayali bir anayurt, insanın uğruna ölmeye ya da öldürmeye hazır olduğu bir anayurt yaratabilir nostalji. üstünde pek düşünülmeyen nostalji, canavarlar yaratır. yine de duygunun kendisi, yerinden edilmenin ve zamanın tersine çevrilmezliğinin yası, modern insanlık koşulunun tam kalbindedir.

nostaljinin nesnesi göründüğünden daha uzaktır. nostalji asla düz anlamlı değildir, her zaman yalındır. nostaljiyi dış görünüşüne bakarak değerlendirmek hata olur. nostaljik yeniden inşalar taklide dayalıdır; geçmiş şimdinin ya da arzulanan geleceğin suretinde yeniden yaratılır; kolektif tasarımları kişisel arzulara benzetmek -ve tersi- için çaba harcanır.

geçicilikle mest olan, geleneğe nostaljiyle bakan şair, olmamış ama olabilecek şeylerin matemini duyar.

ulusal farkındalığın cemaatin içinden değil, dışından geliyor olması şaşırtıcı değildir. yok olmaya yüz tutmuş dünyanın bütünlüğünü belli bir mesafeden gören, romantik gezgindir. seyahat ona perspektif kazandırır. yabancının bakış açısı yerli idili şekillendirir. nostaljik kişi asla yerli değildir; aksine her zaman için yerel ile evrenseli dolayımlayan yerinden olmuş insandır.

çoğu zaman insansevmezlerle karıştırılan melankolikler, aslında insanlık için çok büyük umutları olan ütopik hayalcilerdir.

neandertal

arthur koestler

neandertal dünyada ilk kez göründüğünde maymunlar gülmeyi biliyorlardı mutlaka. üst düzeyde uygarlaşmış maymunlar daldan dala zarafetle atlarken neandertal adam beceriksizce yerlerde sürünüyordu. doygun ve barışçıl maymunlar birtakım hoş oyunlarlarla vakit geçirir ya da felsefi bir dalgınlıkla sinek avlamakla oyalanırken asık suratlı neandertal elinde sopa oraya buraya vurarak dünyada kendine yol çizmeye çalışıyordu.

maymunlar dalgalarını geçerek ağaç tepelerinden onu seyrediyor, arada kafasına ceviz falan atıyorlardı. bazen de dehşete düştükleri oluyordu: kendileri ağaçlardan topladıkları meyveleri, buldukları tatlı taze bitkileri büyük bir zarafetle yerken neandertal'in çiğ etleri dişlediğini, başka hayvanları hatta kendi cinsini boğazladığını görüyorlardı. üstelik yıllar yılı aynı yerde durmuş ağaçları kesiyor, zamanın kutsallaştırdığı kayaları yerinden oynatıyor, ormanın her türlü yasa ve geleneğini fütursuzca çiğniyordu. kaba sabaydı, zalimdi, her türlü hayvansal vakardan yoksundu; üst düzeyde gelişmiş olan maymunların gözünde tarihin barbarlık dönemine dönüşünün simgesiydi.

şempanze türünün dünyada kalmış son örnekleri, bir insanoğlu gördüler mi hâlâ tiksintiyle başlarını çevirirler.

hayat, o sevgili

marcel proust

hırs insanı şan ve şöhretten daha çok sarhoş eder; arzu her şeyi yeşertirken sahip oluş soldurur; hayatı yaşamaktansa düşlemek yeğdir; kaldı ki yaşamak da bir bakıma hayatı düşlemektir; ama hem gizemi hem de netliği azalmış bir düştür bu; geviş getiren hayvanların cılız bilincindeki dağınık düşlere benzer, karanlık ve ağır bir düş.

shakespeare'in oyunları çalışma odasında seyredildiğinde tiyatrodaki temsillerinden daha güzeldir.

ölümsüz sevdalılar yaratmış şairlerin çoğu bayağı han hizmetçilerinden başkasıyla birlikte olmamışlardır; öte yandan en çok gıpta edilen zevk düşkünleri sürdükleri, daha doğrusu sürüklendikleri hayatı kavrayamazlar.

tanıdığım sağlıksız, hayal gücü yaşına göre çok gelişkin, on yaşındaki bir oğlan çocuğu kendinden büyük bir kıza platonik bir aşkla bağlanmıştı. onu sokaktan geçerken görebilmek için saatler boyu pencerenin önünde oturur, göremezse ağlar, görürse daha da çok ağlardı. onunla pek nadiren ve pek kısa süreler bir arada bulunabiliyordu. uykudan, yemekten kesildi. günün birinde pencereden aşağı atladı. önce sevdiğine yaklaşamadığı için umutsuzluğa kapılıp intihara karar verdiği sanıldı. sonra aksine, onunla kısa süre önce uzun uzun konuştuğu öğrenildi; kız ona çok sevecen davranmıştı. bunun üzerine, belki bir daha hiç tekrarlanmayacak olan bu sarhoşluğun ardından yaşayacağı yavan hayattan vazgeçtiği düşünüldü. nihayet sık sık içini döktüğü bir arkadaşının anlattıklarından, düşlerinin kraliçesini her görüşünde bir hüsran yaşadığı sonucuna varıldı; ama kız uzaklaştığı anda bereketli hayal gücü kız çocuğuna yokluğunda bütün iktidarını tekrar kazandırıyor, oğlan onu tekrar görmek istiyordu. her defasında uğradığı hüsranı koşulların uygunsuzluğuna, tesadüfi bir sebebe yoruyordu. ustalaşmış hayal gücünün sevdiğini ulaşabileceği en yüksek mükemmellik seviyesine getirdiği o son görüşmenin ardından, o kusurlu mükemmelliği kendi hayatını ve ölümünü besleyen mutlak mükemmelliyetle umutsuzca kıyaslayıp pencereden atlamıştı. daha sonra zihinsel özürlü olarak uzun zaman yaşadı; düşüşünün ardından ruhunu, zihnini, görüştüğü ama görmediği sevgilisinin sesini unuttu. kız onca yakarıya ve tehdide rağmen onunla evlendi ve yıllar sonra, kendini hatırlatmayı başaramayarak öldü.

hayat da o sevgili gibidir. onu düşler, düşledikçe severiz. yaşamaya kalkışmamak gerekir; tıpkı o oğlan çocuğu gibi aptallığa atarız kendimizi; bir anda değil ama; çünkü hayatta her şey fark edilmeyen nüanslarla ilerler. on yılın sonunda artık düşlerimizi tanıyamaz, onları inkar eder, sığırlar gibi, o an çiğnenecek ot uğruna yaşarız. ölümle evliliğimizden bilinçli ölümsüzlüğümüzün doğup doğmayacağını ise kim bilebilir?

hamlet

william shakespeare

büyük sevgide, küçük kuşkular korkuya döner

küçük korkular büyüdükçe artar büyük sevgiler

amansız derde ya amansız deva bulacaksın

ya hiç dokunmayacaksın

koca imparator sezar ölüp toprak olunca

bir deliği tıkayabilir rüzgara karşı

ey bir zamanlar dünyayı titreten kasırga

şimdi duvarda harç, kışın soğuğuna karşı

ister istemez olacak bir şeyi

olmasını herkesin olağan saydığı bir şeyi

neden yadırgayıp boşuna hayıflanmalı

kötü işler gömülse de yerin dibine

çıkar bir gün insanların gözü önüne

namusun ta kendisi bile

kurtaramaz kendini çamur atandan

düşüncelerinin ağzı dili olmayacak

aşırı hiçbir düşüncenin ardına düşmek yok

teklifsiz ol, bayağı olma

dostların arasında denenmiş olanları

çelik halkalarla bağla yüreğine

ama her zıpçıktı, acemi çaylak arkadaşı da

el üstünde tutup elini kirletme

kavga etmekten sakın; ama ettin mi de

öylesine et ki korksunlar senden

herkese kulağını ver, sesini verme

herkese akıl danış, kendi aklını sakla

kesenin elverdiği kadar iyi giyin

zengin ama gösterişsiz olsun giydiğin

çünkü kıyafet insanın mihengidir çok kez

ne borç ver ne de borç al; çünkü borç vermek

çok kez hem paranı yitirmektir hem dostunu

borç almaksa tutum gücünü yıpratır

her şeyden önce de kendi kendinle doğru ol

o zaman, gece gündüze varır gibi

sen de aldatmaz olursun kimseyi

deliliğin insana bulduruverdiklerini

sağlam akıl yumurtlayamaz kolay kolay

tutkunun özü bir rüyanın gölgesidir sadece

öyle sersemce kuşkulu oluyor ki suçlu insan

kendi kuyusunu kazıyor korkusuyla

en zayıfları en çok sarsar gergin düşünce

insan sevdikçe güzelleşir, güzelleşince de

bir pırıltı verir dünyaya kendinden

sevdiği yok olup gitse bile

bir şey var sevginin alevleri içinde

kendi kendini yiyen bir fitil, bir kömür var

ilk hızını bir daha bulamıyor sevgi

iyilik bile, bir sıtma ateşi gibi yükselip

kendi aşırılığıyla öldürür kendini

gençlikte sevdiğim, sevdiğim zaman

yaşamak ne güzeldi

ne çabuk geçerdi günler o zaman

gönül kanmak bilmezdi

şunu bil ki en derin hesaplar boşa gider de

akılsız davranış işe yarar bazen

demek ki tanrısal bir güç karışıp işe

biz ne taslaklar çizersek çizelim

son biçimi o veriyor kaderimize

belalı iştir

ufak tefek insanların araya girmesi

büyük kılıçlar vuruşup şimşekler çıkarırken

gazete okurlarına yönerge

horst bienek

sınayın her sözcüğü

sınayın her satırı

asla unutmayın

bir tümceyle

tam karşıtı tümce de

anlatılabilir

kuşkulanın

koyu puntolu başlıklardan

onlar en önemli noktayı gizlerler kuşkulanın

başyazılardan

ilanlardan

okur çizelgelerinden

okur mektuplarından

ve hafta sonu söyleşilerinden

kamuoyu araştırıcılarının anketleri de

manipüle edilmiştir

karışık konulu haberler

buluşçu redaktörlerin eseridir

kuşkulanın sanat sayfalarından

tiyatro eleştirilerinden

kitaplar çoğunlukla

daha iyidir eleştirmenlerinden

okuyun onların görmezden geldiklerini

kuşkulanın şairlerden de

yazdıklarında her şey daha güzel

ve zaman dışı gibidir

ama daha sahici, daha hakiki değildir

sınamadan

kabul etmeyin

ne sözcükleri ne nesneleri

ne hesabı ne bisikleti

ne sütü ne üzümü

ne yağmuru ne tümceleri

tutun onları, tadın onları, çevirin dört bir yana

madeni bir para gibi alın dişlerinizin arasına

dayanıklı mı? yarayışlı mı? hoşunuza gitti mi?

ateş hala ateş mi ve yapraklar hala yapraklar mı

uçak uçak mı ve isyan isyan mı

bir gül hala bir gül mü, hala bir gül mü?

son vermeyin

gazetelerinizden kuşkulanmaya

redaktörler ve

hükümetler değişse bile

şehrin aynaları

elif şafak

luis de leon: hayat denizi sakin olduğunda, daha da korkunçtur; çünkü sükunetin ortasında fırtına saklıdır.

şehrin mizacı hodbin, hikayesi hazin, hafızası derindi.

onlar işledikleri günahlardan ötürü ölmüyorlar, ilk günahtan ötürü ölüyorlar.

geçmişin ardından gözyaşı dökmek de manasızdı, adına dövüşmek de. ve geçmişi sıla belleyenler ömür boyu gurbette yaşamaya mahkum olduklarına göre, ya hafızayı hatıralarsan uzaklaştırmak lazımdı ya da hatıraları ait oldukları zamandan. aksi takdirde, acıtırdı geçmiş; boş yere yaralanırdı insan.

sigmund freud: .. ilkin yaşanıp da, sonradan unutulmuş olayları travmalar diye niteliyoruz.

oysa tek şaşıran o değildi. sular durulduğunda, karaya vuran miguel'in yüzünde, beatriz'inkinden daha derin bir şaşkınlık gizliydi. anlaşılan, genç kadın için ilk olabileceğini daha önce aklından bile geçirmemişti. gerçi bunu fark ettiğinde, geri adım atamamış, çark edememişti ama böylesini sevmezdi; tıpkı kıpırtısızlığı ve teslimiyetçiliği sevmediği gibi. bir çiçek bile ah ederdi hoyratça dokunulduğunda; bakireler gıkını çıkarmazdı. bir ceset bile aşka gelirdi sarıp sarmalandığında; bakireler kıpırdamazdı. ve bir kader bile sermest olurdu içine şarap akıtıldığında; bakireler kafayı bulmazdı. hem sıkıcı hem de tehlikeli bulurdu onları. sıkıcıydılar çünkü hep el üstünde tutulmak ister, devamlı kendilerini naza çekerlerdi. tehlikeliydiler çünkü emsalsiz bir ihsanda bulunduklarını zannedip, borçlu konumuna düşürdüklerinden verdiklerinin karşılığını beklerlerdi. bakirelerden ziyade, ihtişamının fazlasıyla farkında olan, nasıl haz alıp haz verebileceğini bilen, kendi kendisiyle sevişebilen kadınları severdi. aynada kendine tebessüm edip öpücük gönderen kadınları severdi. durduk yerde meme uçlarını emebilmek için iki büklüm olup taklalar ve şen şakrak kahkahalar atan şehvetperest kadınları severdi. miguel pereira'nın gözünde kadın dediğin hem topraktı -bereketli, gani gani- hem suydu -amansız, gürül gürül- hem ateşti -sıcacık, cayır cayır- hem havaydı -deliduman, püfür püfür-. velhasıl, karmakarışıktı kadın vücudu; başı sonu olmayan, merkezi bulunmayan gizemli bir labirentti. o labirentte, çıkışa ulaşmak ümidiyle değil, tamamen kaybolabilmek için seviştiği kadının kendisine rehber olmasını isterdi. tıpkı seneler evvel, o yağmurlu sonbahar sabahında onun yaptığı gibi.

oysa beatriz'in bunları anlayabileceğinden emin değildi. o kendinin farkında değildi ki, fark edilsin. vücuduna dokunmamıştı ki, bir başkasının dokunuşundan keyif alsın. miguel'e göre, onun senelerdir üstüne kilit vurup sakladığı hazine, aslında beş para etmez bir bakır parçasıydı. aslolan perdenin açılması değil, perdenin ötesinde nelerin yattığıydı. fakat ona bunları anlatamazdı. bu sebepten, daha fazla batmadan paçayı kurtarmanın yollarını aramış; acıklı acıklı, şaşkın şaşkın etrafına bakınıp durmuştu. beatriz ise, aşığının yüzündeki bu garip ifadeyi bir şükran nişanesi saymıştı.

jeanette winterson: her yolculuk kendi çizgileri içinde bir başka yolculuk gizler. sapılmayan dönemeç, unutulan acı.

hepsi birden, tek kelime etmeden aynı şeye, aynı yere bakıp kaldılar: küçük kızın saçlarına. saçları beyaza kesmiş, bembeyaz olmuştu. adı yaşlı kaldı bundan sonra. kadınlar, yaşlı'yı uğurlarken, ona doğduğu topraklarda bet bereket görmeyenlerin tez elden gurbete gitmeleri gerektiğini söylediler.

halil cibran: bu adamın [isa] acısının bir ayine dönüştürülmesi ne gariptir!

ilk taşı atan, ilk çiçeği verendi.

ismim, benden başkalarına söz etmen için lazım. oysa benden söz edersen, bir daha çıkmam karşına.

kadın inci gibidir isabel. bazen senelerce, bazen de bir ömür boyu bir istiridyenin içinde saklar kendini. fakat bir kez gün ışığı gördü mü çabucak unutur geçmişini. geçmişte ne kadar saklanmışsa o kadar seyredilmek ister; ne kadar kapalı kalmışsa o kadar açığa çıkmak ister. işte o an çıkıp geldiğinde, artık ona kimse mani olamaz. kendi bile.

cemil meriç: ummanların ötesinde bir altın şehir yok.

halil cibran: sen duyduklarına inanıyorsun. söylenmeyene inan; çünkü insanın sessizliği, sözcüklerinden daha yakındır gerçeğe.

her isim bir başlangıç demekti; her başlangıç, ayrı bir yol hikayeler haritasında. başka tercihi olmadığı için değil, olduğu halde yaşamaktı yakışan insana.

mezarlıkları severdi. onlara "matem kusan gümüş mesken" ismini vermişti.

ah çocuğum! bilmemek, kendi gölgenden korkmana sebep olur; bilmekse başkalarının gölgesinden. biri içerden kuşatır seni, öteki dışardan.

korktuğun zaman bil ki, korku da cesaret de aynı çemberin parçalarıdır. bil ki çember senin içindedir. demek ki, korkak olduğun kadar cesur olabilirsin. ne kadar derine düşersen düş, bir o kadar yükseğe çıkabilirsin. çemberi hatırla. korkuya tosladığında, felakete uğradığında, çukura düştüğünde tek yapman gereken çemberde geri geri yürümektir; ta ki zıt parçaya ulaşana dek. sebebi felaketin her neyse onun zıddına ulaşana dek.

cemil meriç: bana hakikati değil, kendini ver. kendini, yani rüyanı.

yedi temel günah, yedi melun hayvan, bilhassa kadınları pençesine alırdı. bunlardan ilki kıskançlık (yılan), ikincisi öfke (horoz), üçüncüsü şehvet (keçi), dördüncüsü açgözlülük (karakurbağası), beşincisi tembellik (katır), altıncısı gurur (tavuskuşu), yedinci ve son günah ise oburluktu (domuz).

fernando de rojas: bir insana sırrınızı verdiğinizde, özgürlüğünüzü verirsiniz.

kendini keşfedebilmenin bedeli değildir delirmek
delirebilmenin bedelidir kendini keşfetmek

her tiyatro sahnesi büyük bir aynaydı, izleyicilere tutulmuş; ve her ayna büyük bir tiyatrı sahnesiydi, hayatın göbeğinde kurulmuş.

loştu kilise ve sanki boştu
bir sesten, bir notadan ibaretti koro ve adeta yoktu
tıpkı bir yel gibi taşıyordu müzik
incir ağaçlarının kokusunu
kanın mahremiyeti de incir gibi kokuyordu

an kopukluktu, zaman süreklilik. zaman nizamdı, an düzensizlik. akıl zamanın ellerinde yeşerirdi, sezgiyse anın. şeytan anın efendisiydi, tanrıysa zamanın.

ateşin içinde bir nem, bir atımlık barut, kül kahraman
zamanın içinde dem, bir sıkımlık canı, efendisi şeytan

bilge karasu: yabancının, hele bir şeylerden kaçmışının, büyülü bir parçalanmışlığı var.

spinoza: hür bir insanda, öyle ise, tam zamanında bir kaçış ve savaş, aynı ruh metinliğinin kanıtlarıdır.

cemil meriç: arzın kaderini değiştirenler, kaderlerinden utananlardır.

şu.. şu bakış var ya.. hani dünyada görülecek ne varsa gördüğünü, bilinecek ne varsa sırrına erdiğini zannedenlere mahsus. ağır, oturaklı, anlayışlı. hiç hata yapmayanların, ayağı kaymayanların, yalpalamayanların mağrur ifadesi. işte bu.. bu benim kanımı donduruyor. insan ilk defa gördüğü birine ilk defa görüyormuş gibi bakmalı. daha evvel gördüklerine bakar gibi değil. her yeni insan bir muamma demek; bilinmeyen bir şeyler var orada. çocuklar bilir bunu. yeni yürümeye başlayan çocuklar böyle bakar işte her şeye, hayretle.

gerdek gecesinin sabahında, karısını dizlerine oturtmuş şehzade. "dilediğince gez" demiş, "dilediğince yaşa bu kırk odalı evde. lakin, sakın ola kırkıncı kapıyı açmaya çalışma, kırkıncı kapının kilidini zorlama!" "peki" demiş genç kadın munis bir ifadeyle. kocası dışarı çıkar çıkmaz kırkıncı odanın önünde almış soluğu. hayret! kapı zaten açıkmış.

güneş için başka, deniz için başkaydı zaman
peki, iki ayrı cevaptan hangisiydi aslolan?

hissetmemek bir meziyettir bazen; donmuş bileklerini kesemez insan.
hissetmemek bir eziyettir bazen; donmuş bileklerini kesemez insan.

fakat sevgili ustam, bence mutsuzlardan değil, hala mutlu kalanlardan şüphe duymak gerekir.

tom robbins: kimseye söyleme ama dünya yusyuvarlak.

otların düşmanı yoktur, böceklerin de. yaşayıp giderler çünkü. bir de bana bak. ota benziyor muyum hiç ya da böceğe?

öfkeyi seviyorum, öfke de beni. öfkesi olmayanın aklından şüphe ederim zaten, ruhundan da.

halil cibran: kapatılmışsınız ama yalnız değilsiniz. açık sokaklarda yürüyüp de tutsak olan niceleri var.

lucien febvre: akdeniz, yollardır.

batık gemilerle doludur akdeniz
oysa, nedense hep ufka bakar bütün yolcular

dönecek bir tavan arası yoktur bazen, ne de gidecek bir şehir. her yer aynıdır aslında, hiçbir yer aynı değil. gidebilmek sadece bir özlemdir kimilerinin dilinde, olmayacak duaya amin diyenler de çıkabilir. firar ederken kök salar kimileri, kök salarken firar edenler de olabilir. her merhalenin bir arpa boyu yol olması, telaşı olup da huzuru olmayanlara pek ağır gelebilir. öfkeli ruhlar nedense hep aynı tohumla rahme düşüp, hep aynı rüzgarla dehre gelir. bir bedçehre, başka bir bedçehrenin daha ilk bakışta okur şeceresini. o kadar azdırlar ki, kaybetmek istemezler birbirlerini. sevişirler, sevişmek iyi gelir bazen. taammüden öldürmek için hafızalarını, darı dünyadaki en münasip cinayet mekanını bulabilmek ümidiyle yollara düşerler. hep doğuyu gösterir pusulaları, gerçi dünya yuvarlaktır. sılasızdır kaçaklar, dolayısıyla gurbetsiz. hangi demde olursa olsun, onlar sadece birbirlerine aittir. aşk sonradan gelmez hiçbir zaman. varsa vardır, o kadar.

işte o zaman hançer dedi ki, bir canlıyı öldürmek başka bir şeydir, bir ölüyü öldürmekse bambaşka. gün gelir, yani öyle bir an çıkagelir ki, istisnasız herkes bir canlıyı öldürebilir. velhasıl, karıncayı bile incitmeyen, bir cana kastedebilir. fakat bir ölüyü öldürmek, bir cesedi pare pare etmek..

ilk kudas törenleri

arthur rimbaud

şu köy kiliseleri zırvanın zırvasıdır

direkleri kirleten on beş küçük yumurcak

ayaklarından gelen kokular gibi ağır

aptalca vaazları dinler hırıldayarak

yaşam yürür, dallardan sızan güneş uyarır

yaşlı renkleri, çarpık camlardan uzanarak

oysa taşlar, burcu burcu, anaç toprak kokar

toprak kokar, görkemle titreyen yeşil kırda

kızıl dağ yollarının kıyısında başaklar

çakal eriklerinin göverdiği dallarda

kara dutta ve de dağ güllerinde yaşam var

yaşam var, al toprağa bürünmüş çakıllarda

her yüzyıl saygınlaşır bu hangar kiliseler

mavi kireç şerbeti ve saygınlaşmış sütle

papazın vızıltısı sofuluk ise eğer

sinekler de kutsal mı? güneşli tabanından

hanları, ahırları soluyan bu sinekler

çocuklar mı? tutsaktır sessizce evlerinde

evler özentilerin, özenlerin yuvası

çıkarlar kiliseden, isa'nın parmakları

kaynaşır karıncalar gibi derilerinde

kararmış alınları güneşe salsın diye

gürgen ağaçlarının gölgesinde, bir çatı

sunulmuş saygıdeğer şu papaz efendiye

işte ilk kara giysi, en güzel pasta günü

resimlerin dibinde, napolyon, pöti tambur

altında, josefler ve martalar dillerini

çıkarıp sırıtarak ayini bekler durur

sonunda ne kalacak, iki kart, iki anı

böyle ham hayallerle çocuklar uğurlanır

kızlar kiliselerin demirbaşı gibidir

akşam duası ile, görevler biter bitmez

gençlere cilve yapar, kırılıp dökülürler

oğlanlara gelince, yanlarına varılmaz

kahvelerde tanınmış evleri çekiştirir

ve acayip şarkılar söylerler avaz avaz

ya papaz efendimiz? duası bittiği an

rüzgar taşırken uzak ezgisini dansların

özlemiyle tutuşur kudas çocuklarının

günah demez, ürperir parmak uçlarına dek

-ve sonra gece gelir, sessiz, sahile çıkan

gece, kara korsanı yaldızlı ufukların

şöyle bir baktı papaz bekleyen kurbanlara

kimi işçi çocuğu, kimi zengin çocuğu

kaçın kurrası papaz, elbette bula bula

bir bekçinin zavallı, yoksul kızını buldu

"tanrı bu kızı uygun gördü büyük gün için

rahmetini kar gibi yağdıracak alnına."

yarın büyük gün, bakın.. birden fenalaşıyor

ayinden daha garip, hırlıyor yatağında

sarsılıyor yüreği kanatlanmış bir tende

-yatak solgun sayılmaz- ama çocuk soluyor

eski aptal kızlara aşkla uçuyor gibi

ellerini göğsüne koymuş mırıldanıyor

sayıyor isaları, sayıyor melekleri

sayıp erden kızları, "oy ölüyorum.." diyor

"oy! adonai! diyor -ölü bir dilde kalmış

tanrısal göğüslerin saf kanına bulanmış

kırmızı alınları yıkıyor yeşil gökler

güneşlere büyük karlı çamaşırlar düşüyor

-şimdi ve gelecekte hep erden kalmak için

dişleyip koparıyor rahmetin otlarını

söyle sion ecesi, bunca çabalar niçin

bağışın zambaklardan, reçellerden de tatlı

hem sonra, erden meryem yalnız incil'de vardır

gizemin kanadı da kopuverir bakarsın

yerini kırık dökük görüntüleri alır

bakırlaşmış hüznüyle kocamış tahtaların

hem sonra, o kem gözler, art niyetli meraklar

mavilikler içinde göksel çamaşırların

isa'nın çıplaklığını gizleyen abanın

yöresinde bastırıp düşü yıldırıyorlar

çaresi yok, istiyor, yıkıma uğramış ruh

hıçkırıklarla oyulmuş yataktaki alın

"şefkatin ışıkları hiç eksilmesin" diyor

salyalar.. -ve karanlık, üstünde çatıların

kıvranıyor kızcağız, dönüyor sağa sola

ateş içinde yanan kalçasını, göğsünü

hava serinletsin diye bir el usulca

kaldırıyor yatağının mavi örtüsünü

uyandı -gece yarısı- pencere beyazdı

mavi uykuya dalmış perdelerin önünde

hayal, pazar beyazlığını soyup çıkardı

kırmızı düş görmüştü. burnu kanıyor işte

tanrı katında, ne kadar güçsüz kalsa bile

kendini bir o kadar yücelmiş sanıyordu

tatlı göklerin bakışı altındaki geceye

kanmamıştı ve susamış yürek kanıyordu

genç coşkuları gri sessizliğinde boğan

kızoğlankız meryem de aynı ateşle yandı

kanayan yüreğinin tanıksız ve çığlıksız

isyanını boşalttığı geceye susadı

hem kurban hem zevceydi, onu böyle yaratan

yıldızı izliyordu: gömleğin, beyaz tayfın

kuruduğu avluya indi elinde mumla

doğruldu kara hayaletleri çatıların

geçirdi kutsal gecesini ayakyolunda

yandaki yıkılmış avlunun az ötesinden

kızıl karaya çalan bir asma, beyaz hava

akıyordu mumuna tavanın deliğinden

göğün camları kızıl altınla kapladığı

avluda ışıktan bir yürekti küçük pencere

kanlı sular kokan kaldırımlar acılıydı

kara uykular yüklü duvarların dibinde

varlıklarıyla hala dünyaları çarpıtan

ey kepaze deliler, kim dile getirecek

kinden doğan dertleri, iğrenç acımaları

kızın tenini cüzzam yiyip bitirdiği an

ve bir aşk gecesinin hüzünlü sabahında

isterik arzuları yüreğine gömerek

ve acılar içinde, bu kız ne söyleyecek

kızoğlankız meryemler düşleyen aşığına

"öldürdüm biliyor musun, usul usul seni

aldım yüreğini, ağzını, nen var nen yoksa

ve şimdi sayrıyım, n'olur, yatırsınlar beni

gece sularının ölüleri arasına

çok gençtim, isa oldu soluğumu kirleten

doldurdu tüm pislikleri gırtlağıma dek

yünler kadar derin saçlarımı öpüyordun sen

hoşlanıyordum.. oh! umurumda değil artık

bilinç nice iğrenç dehşetlerin tutsağıdır

erkekler! bilmezsiniz ki en sevdalı kadın

en orospu ve en hüzünlü olan kadındır

acısını çekiyor sizlere sığınmanın

o kudasla bana olan oldu yeterince

bu yüzden öpüşlerin yabancı, neyin nesi

bilemedim; teninin okşadığı tenimde

kaynaşıyor hala isa'nın kokmuş nefesi"

bunları söyleyince kızın çürümüş, üzgün

ruhuna oluk oluk kargışların yağacak

ahret tutkularından kurtularak, çocuklar

ırzına geçilmedik kin'inde uzanacak

ey güçlerimizin sürekli hırsızı isa

iki bin yıldır o solgun yüzüne adadın

utançla, ağrılarla toprağa çivilenmiş

ve devrilmiş alnını hüzün kadınlarının