16.03.2019

araştırma ortamı

david b. resnik

araştırma ortamı birkaç yönden etik yolsuzluklara ve sorunlara katkıda bulunabilir:

öncelikle bilim, pek çok bilim adamı için kariyer demektir. bilimde başarılı bir kariyer, yayınlar, burslar, araştırma pozisyonları, akademik görevler ve ödüllerle ölçülmektedir. akademik pozisyonlara gelen çoğu bilim adamı, görev süresince ya da terfi olmadan önce "yayımla ya da yok ol" ilkesinin baskısını hisseder. hemen hemen bütün değerlendirme ve terfi komiteleri, bilim adamlarının araştırmalarındaki başarılarını yayınlarının sayısıyla ölçmektedir; yayınlar ne kadar çoksa o kadar iyidir. görevinde kalma hakkını koruyan bilim adamları bile saygınlıklarını artırmak ya da terfi edebilmek için makale yayımlamayı sürdürmek zorunda kalırlar. bunların da etkisiyle bilim adamları arasında kariyerlerinde yükselmek için etik kurallarını çiğneme eğiliminde olanlar çıkabilir.

araştırmaları destekleyen devlet fonları, fon arayan bilim adamı sayısının artması ve bütçenin darlığı nedeniyle, geçmişe oranla daha az verilmektedir. fon alabilmek ve fonun kesilmemesi için, bilim adamları sonuçlar üretmek zorundadırlar. eğer bir deney iyi gitmiyorsa veya sonuçlar muğlaksa, bilim adamları fona başvururken veya çalışmalarının sonuçlarını bildirirken bu sorunları gizleyebilmektedirler.

araştırmalar, pek çok bilim alanında parasal yönden ödüllendirilmeleri de beraberinde getirir. yeni bir metodun, tekniğin ya da icadın patentini alan kişi, binlerce, hatta milyonlarca dolar kazanabilir. böylece, parasal ödüllerin bilim etiğine aykırı tavırlara imkan vermesi mümkündür.

bilimin -danışmanlık, yayımlama ve cevap hakkı gibi- çok desteklenen kendini düzeltme mekanizmaları, hataları ve sahtekarlıkları ortaya çıkarmakta genellikle yeterli olmaz. makaleleri ve makale önerilerini gözden geçiren hakemlerin de çoğu zaman hataları veya hileleri tespit etmek için detaylı bir inceleme yapacak zamanları yoktur; yayımlanan makalelerin çoğu okunmaz ve deneylerin çoğu tekrarlanmaz.