cengiz aytmatov
dünyada en büyük sevinç, seven bir insanın sevincidir.
insanların uzaya düzenli çıkışında teknik olanakların henüz yetersiz kaldığı; fakat iktisadi ve çevresel gereksinmelerin bu olanakları zorladığı günümüz koşullarında halklar arasında düşmanlık yaratma çabaları, silahlanma yarışı uğruna maddi kaynakların ve beyin enerjisinin akılsızca harcanması, insanlık evrenine karşı işlenen suçların en canavarcasıdır.
eğer insanlar yeryüzünde yaşamayı öğrenemezlerse yok olup giderler. karşılıklı güvensizlik, gerginlik, cepheleşme ortamı insanların huzur içinde, mutlu yaşamalarını tehdit eden en büyük tehlikelerden biridir.
çok çelişkili görünse de, geçmişi yadsıma -yalanlama- çabası ile çevresinde çin seddi çekmeyi gerektiren kendini beğenmiş, kibirli şovenizm arasında büyük bir benzerlik vardır. çünkü ancak çin seddi'nin arkasında bir halkın bütün öbür halklara üstünlüğü masalı, söylencesi yaşatılabilir.
"kötü avcı avını evde düşünür."
bir insanın içine korku salmak için kafasının uçurulacağını ya da buna benzer bir ölüm cezası verileceğini bildirmek; bu insanın belleğini köreltme, bilincine zarar verme, onun son nefesine değin tek zenginliği olarak kalan, başkalarının kolay kolay anlayamayacağı insanlık değerini kökünden yok etme cezası yanında çok hafif kalır.
fırtına ya da başka bir tehlike olmasa bile bu böyledir: engin suların bağrında kürek çekerken büyük bir mutluluk da duysanız, işinizle uğraştığınız sırada gün doğumu ya da gün batımının durgun sularda yansıması içinizi sevinçle de doldursa, eninde sonunda karaya dönmek gerektiğini bilirsiniz. insanoğlu sürekli suların ortasında yaşayamaz. değişik bir yaşam bekler onu karada. kara yaşantısı temelli, sular ise geçici olmuştur her zaman. insan sandalını çekeceği büyük bir kara bulamasa bile bir adaya sığınmak ister; çünkü orası sürekli yaşayacağı yerdir.
ah, yaşam böyle işte: dünyaya gelmesen hiçbir şey göremezsin, gelsen dertten kurtulamazsın.