9.09.2019

oblomov

ivan gonçarov

insan hayatta iki kez sevemez.

dostluk denilen şey genç bir kadınla genç bir erkek arasında aşk, yaşlılar arasında ise aşk hatırası olduğunda iyi bir şeydir. ama eğer bir taraf için dostluk öbür taraf için aşk ise o zaman tanrı yardım etsin!

onu unutmak demek bir zamanlar yaşadığımı, cennette olduğumu unutmak demektir.

herkes nefes almadan koşuşturuyordu. bir iş biter bitmez, sanki önemli olan tek şey buymuş gibi kendilerini bir başkasına atıveriyorlar, onu da bitirince hemen bir tarafa koyup bir üçüncüsüne saldırıyorlardı, bu böyle devam edip gidiyordu. iki kez gece onu uyandırıp not yazmaya zorlamışlardı. birkaç kez arkadaş ziyaretindeyken işe çağrılmıştı, hep bu notlar yüzünden. bütün bunlar onu dehşete düşürüp korkunç sıkmıştı. "peki ben ne zaman yaşayacağım?" deyip duruyordu.

böyle gereksiz okumalar ona zor ve garip geliyordu. bu kadar çok zaman, kağıt ve mürekkep harcanan bütün bu kitapların ne yararları vardı? ders kitapları neye yarardı? okula tıkılmış olarak geçen hayatın altı yedi yılı neden ziyan ediliyordu? bütün bu sıkı disipline, azarlamalara, ders boyunca sınıfta oturma sıkıntısına, hayat önümüzde, etrafımızda dururken dolaşma, oynama, eğlenme kısıtlamalarına neden katlanılıyordu?

parlak günler kalmaz, uçup gider ve hayat akar, bir bunalım ötekini izler.

insan hayatının amacı dört mevsimi de ani değişimler olmadan yaşamak, hayat bidonunu tek bir damla bile dökmeden en uzağa kadar taşımaktır. ağır ağır yanan bir ateş, alev alev bir yangından daha iyidir.

okuryazarlık köylülere zararlıdır. onları yetiştir sonra da sabanın başına bir daha geçmesinler.

bazıları taşınmayı sever. ev değiştirmek onların hayatlarındaki tek eğlence gibidir.

ölümden korkmayabilirsin. kötü olan infaz değil infaza hazırlıktır, infazdan önceki saatler işkencedir.

aşk maceraları böyledir. insan önce evlenmeli ondan sonra pembe hayallere dalmalı.

borç para alan insanlar sanki ruhuna şeytan girmiş gibi koşuşturup durur, çalışır, uykuları kaçardı. borç bir şeytandır, sadece parayla def edilebilen bir kötü ruhtur.

aşkta arkadaşlık kadar ince eleyip sık dokunmaz. genellikle gözü kördür, değer diye bir şey aramaz. hepsi bu. ama aşk için özel bir şey gereklidir, bazen küçük bir şey, adını koyamadığın, tanımlayamadığın, benim kimseyle karşılaştırılamayacak arkadaşım ılya'da olmayan bir şey.

o akıldan çok daha önemli bir şeye sahip: dürüst ve sadık bir kalp! bu, hayatı boyunca zarara uğratmadan taşıdığı eşi görülmemiş bir define. insanlar onu devirdiler, o bunlara kayıtsız kaldı, sonunda uyuştu, kırıldı, hayal kırıklığına uğradı, yaşama gücünü kaybetti; ama dürüstlüğünü ve sadakatini kaybetmedi. kalbinden bir kez olsun kötülük geçmedi, karakterinde hiç leke olmadı. en cazip bir kötülük bile onu kandıramaz, doğru yoldan çıkaramazdı. etrafını kötülükler sarmış olabilir, bütün dünya zehirle dolmuş olabilir, tersine dönebilir ama oblomov yalanın önünde eğilmez, ruhu daima saf, asil ve dürüst kalır. kristal kadar berraktır. böyle insanlar az bulunur. kalabalık içinde bir inci tanesi gibidirler! kalbinin satın alınması imkansızdır. ona her zaman ve her yerde güvenilebilir. onu bir kez tanıyan insan onu sevmekten vazgeçemez.