uzun lafın kısası

lucretius: zeka bocalar, dil sürçer, zihin tökezler.

alberto moravia: insan dediğin ciğeri beş para etmez bir yaratıktır.

carson mccullers: en vasat insan bile, çılgın, ölçüsüz ve bataklığın zehirli laleleri kadar güzel bir aşkın nesnesi olabilir.

duygu asena: insan, yaşamında eksik olanı, her şey sanıyor.

franz kafka: hiç kimse cehennemin dibindekiler kadar temiz şarkı söyleyemez; meleklerin söylediğini sandığımız şarkı, aslında onlarınkidir.

trevanian: işin doğru yapılmasını istiyorsan onu en meşgul adama yaptır.

hermann hesse: nasıl ki delilik yüksek bir anlamda tüm bilgeliğin başlangıcıysa, şizofreni de tüm sanatın, tüm düşlerin başlangıcıdır.

danilo kis: düş, geceleri yaşamın kaynağına doğru kaçan ruhun susuzluğunu giderdiği yerdir.

montaigne: doğanın ne kadar azla yetindiğini görmek harikulade bir şeydir.

paulo freire: demokrasiyi yüceltirken halkı susturmak yüzsüzlüktür; hümanizmden dem vururken insanı hor görmek, bir yalandır.

sigmund freud: doyurulduğu zaman sönmesi, tensel sevginin kaderidir.

arthur koestler: idam sehpası yalnızca bir ölüm makinesi değil, aynı zamanda sadece insana özgü olan kendi ahlaki yıkımını isteme eğiliminin de en eski ve en müstehcen simgesidir.

dizeler

neyzen tevfik

kime sorduysam seni, doğru cevap vermediler

kimi hırsız, kimi alçak, kimi deyyus! dediler

künyeni almak için, partiye ettim telefon

"bizdeki kayda göre, şimdi o mebus!" dediler

kim demiştir kanun alınmıştır ayak altına

böyle bir halin vukuunda hamiyyet çiğnenir

devleti yolsuz görenler halt eder bir beldede

kaldırım olmazsa kanun-ı hükümet çiğnenir

felsefemdir kitab-ı imanım

taparım kendi ruhumun sesine

secde eyler hakikatim her an

kalbimin ateş-i mukaddesine

gözünü aç daha meydan var iken

dizginin cambaz elinde neyzen

girmedim ya kapısından baktım

cenneti at pazarı sandım ben

binamaz deyip beni haktan uzak gören

sığmaz senin hayaline mihrab ü mübrem

sen sade beş vakitte ararsın allahını

ben her zaman onunla emin ol beraberim

asrın yeni bir umdesi var, hak kapanındır

söz haykıranın, mantık ise şarlatanındır

geçmez ele bir paye, kavuk sallamayınca

kürsi-i liyakat pezevenk, puşt olanındır

hayliden hayli kalınlaştı yobazlık yeniden

softalık zorlu anırtı ile aldı yürüdü

kara bir kinle taassup pusudan çıktı yine

yurdu şahane cehalet yeni baştan bürüdü

zorba

nilgün marmara

dünyamsın benim, zorbam, düzenim

bundan gözlerim göğe çevrili

ellerim denizde

hiç katılmadan sende yaşıyorum

dirimimsin benim

doğarken öldüğüm

typee vadisi

herman melville

vadinin her yerinde hakim olan sürekli neşe haline hayran kalmıştım. sanki typee'de dert, keder, sıkıntı ya da üzüntü yoktu. saatler, dans eden şen çiftlerin adımları gibi neşeyle akıyordu.

medeni insanın kendi mutluluğunu bozmak için yarattığı o binlerce huzursuzluk kaynağından eser yoktu. typee'de ipotek ve haciz, protestolu senetler, ödenmesi gereken faturalar, namus borçları, para diye tutturan terziler ve kunduracılar, sıkıştıran alacaklılar, anlaşmazlığı körüklemek için müşterilerini önce kapıştırıp daha sonra barıştıran avukatlar, boş yatak odasını ebediyete kadar işgal eden ve aile sofrasındaki yerinizi dar eden yoksul akrabalar, dünyanın gönülsüz sadakalarıyla yarı aç yarı tok yaşayan muhtaç dullar ve çocukları, dilenciler, borçlu hapishaneleri, kibirli ve taş kalpli zenginler ya da tek bir kelimeyle söylenecek olursa, para yoktu. yani, "bütün kötülüklerin kaynağı" vadide bulunmuyordu.

bu gözden ırak mutluluk ülkesinde aksi kocakarılar, zalim üvey analar, evde kalmış kız kuruları, aşk acısı çeken genç kızlar, huysuz yaşlı bekarlar, ilgisiz kocalar, kara sevdalı delikanlılar, ağlayan çocuklar, yaygaracı veletler yoktu. her şey neşe, eğlence ve keyiften ibaretti. bunalım, hastalık kuruntusu, kasvetli evhamlar köşe bucak saklanmışlardı.

şurada bir grup çocuğu toplanmış, boğuşmadan didişmeden ve neşeyle, hiç bitmeyecekmiş gibi görünen günün tadını çıkarırken görürdünüz. aynı sayıda çocuk, bizim memlekette bir saat birbirlerini ısırıp tırmalamadan duramazdı. başka bir köşede, birbirlerinin cazibesini kıskanmayan, sahte kibarlık numaraları yapmayan ya da balina kemiğinden korseleriyle kurulmuş gibi hareket etmeyen, rahat ve yapmacıksız biçimde mutlu ve özgür bir grup genç kız görürdünüz.

güneşli vadide, kızların kendilerini çiçekten çelenklerle süslemek için sık sık uğradıkları bazı yerler vardı. güzel korulardan birinin gölgelerinin altında, etrafları taç ve kolye yapmak için kullanılan yeni toplanmış gonca ve çiçeklerle kaplı boylu boyunca uzanmış halde kızları gören biri, bütün bitki dünyasının, tanrıçaları flora'nın (roma mitolojisinde çiçek tanrıçası) şerefine bir çölen vermek için toplandığını sanırdı.

delikanlılar neredeyse her zaman, türlü biçimlerde keyif alacakları bir iş ya da oyalanacakları bir şey bulurlardı. fakat ister balık tutsunlar, ister kano oysunlar ya da süslerini parlatsınlar, aralarında en ufak bir anlaşmazlık veya çekişme olmazdı.

savaşçılara gelince; sakin ve ağırbaşlı bir tavırla, her zaman önemli konuklara gösterilen ilgiyle karşılanacaklarını bildikleri evleri ara sıra ziyaret ederlerdi. vadide sayıları çok olan ihtiyarlar, üzerinde saatlerce uzanarak tütün içip yaşlılığın verdiği gevezelikle çene çaldıkları hasırlarından pek nadir kalkarlardı.

ama görebildiğim kadarıyla tüm vadide hüküm süren ebedi mutluluğun temel nedeni, rousseau'nun bir zamanlar hissettiğini söylediği, o her şeye sirayet eden his, yani yalnızca sağlıklı bir şekilde var olmanın verdiği hafiflik hissiydi. gerçekten de bu konuda typeelerin kendilerini talihli saymaları için her neden vardı; çünkü hastalık diye bir şey tanımıyorlardı. kaldığım tüm süre boyunca aralarında yalnızca bir tek hasta görmüştüm; pürüzsüz parlak tenlerinde hastalığın izini ya da belirtisini göremezdiniz.

newton

stephen hawking

isaac newton hoş bir adam değildi. diğer akademi üyeleriyle ilişkileri çok kötü idi ve yaşamının son bölümleri ateşli anlaşmazlıklarla geçmişti.

"principia mathematica" -kuşkusuz fizik alanında yazılmış en etkili kitaptır- yayımlandıktan sonra şöhreti halkın gözünde hızla yükseldi. kraliyet derneği'ne [royal society] başkan olarak atandı ve şövalyelik nişanı verilen ilk bilim adamı oldu.

newton kısa bir süre sonra, kendisine principia için çok gerekli verileri sağlayan ama şimdi istediği bilgileri vermeyen kraliyet gökbilimcisi john flamsteed ile çatıştı. newton hayır diye bir yanıt kabul etmezdi. kendisinin kraliyet gözlemevinin yönetici kadrosuna atanmasını sağladı ve verilerin derhal basılması için zorlamaya başladı. en sonunda, flamsteed'in çalışmalarına el konup bu çalışmaların flamsteed'in ölümcül düşmanı edmond halley tarafından basıma hazırlanmasını sağladı. flamsteed bunun üzerine mahkemeye başvurdu ve çalınmış çalışmalarının dağıtımını engelleyecek mahkeme kararını tam zamanında çıkardı. öfkelenen newton, öcünü, principia'nın sonraki basımlarında flamsteed'e ait referansların hepsini sırasıyla çıkartarak aldı.

alman filozof gottrieb leibniz ile daha da ciddi bir anlaşmazlıkları vardı. leibniz ve newton'ın her ikisi de birbirinden bağımsız olarak modern fiziğin büyük ölçüde temeli olan "calculus" denen bir matematik dalını geliştirmişlerdi. newton'ın bu yöntemi leibniz'den yıllar önce bulduğunu şimdi biliyorsak da bu çalışmasını newton çok daha sonra bastırmıştı. iki tarafı da savunan bilimcilerle birlikte, kimin birinci olduğuna ilişkin korkunç bir patırtı kopmaktaydı. işin garip tarafı, newton'ı savunuyor görünen yazıların çoğu newton'ın kendisi tarafından kaleme alınmış ve arkadaşlarının adlarıyla yayımlanmıştı. kavga büyürken, leibniz anlaşmazlığın çözümlenmesi için kraliyet derneği'ne başvurma hatasını yaptı.

newton, başkan olarak, araştırma için "tarafsız" bir komite atadı, tesadüfen tamamen arkadaşlarından oluşan. bununla da kalmayıp komitenin raporunu kendisi yazdı ve leibniz'i eser hırsızlığıyla suçlayarak bu raporu kraliyet derneği tarafından bastırdı. bununla da yetinmedi, bu raporu konu alan bir yazıyı da kraliyet derneği'nin yayın organında isimsiz olarak yayımladı. leibniz'in ölümünden sonra, newton'ın "leibniz'in kalbini kırmaktan" büyük bir zevk aldığını açıkladığı söylenir.

bu iki anlaşmazlık sırasında newton cambridge'i ve akademik dünyayı zaten terk etmişti. önce cambridge'de, sonra parlamentoda antikatolik politikaya katıldı ve en sonunda kazançlı bir iş olan kraliyet darphanesi müdürlüğü'ne getirildi. yeteneklerini, burada sahtekarlığa karşı toplumca daha kabul edilebilir biçimde, sahte para basmaya karşı büyük bir kampanyaya önderlik ederek ve hatta birkaç kişiyi darağacına göndererek kullandı.

yatar bursa kalesinde

nazım hikmet

seni ne kadar çok seversem

o kadar çok olsun ömründen geçen yıllar

kitaba düştüm

sabahtan akşama kadar okuyorum

kitaplar akıllı, kitaplar aptal

kitaplar büyük, kitaplar çocuk

kitaplar en uzak, en güzel yolculuk

fakat kısır, fakat sensiz

beni küçük felaketler yıkar

büyük felaketlerde daima cesurum

yapraklara, dallara, yeşillere, allara

nice nice yıllara gülüm, nice nice yıllara

yaprak dala, al yeşile yaraşır

gayrı bundan böyle vermem seni ellere

sevdiğin müddetçe

ve sevebildiğin kadar

sevdiğine her şeyini verdiğin müddetçe

ve verebildiğin kadar gençsin

insanların içindeyim seviyorum insanları

hareketi seviyorum

düşünceyi seviyorum

kavgamı seviyorum

sen bahar içinde bir insansın sevgilim

seni seviyorum

halbuki biz

ne kadar az yaşıyoruz kardeşlerim

ne kadar az yaşıyoruz

ne kadar az

beygirle bir ayardayız henüz

bu en mühim meselede

hatta onun kadar bile doyamıyor dünyasına

beygirden çok yük taşıyan çoğunluğumuz

kesemde verecek şeyim yok

yüreğimden verdim

günler ağır

günler ölüm haberleriyle geliyor

en güzel dünyaları

yaktık ellerimizle

ve gözümüzde kaybettik ağlamayı

bizi bir parça hazin ve dimdik bırakıp

gözyaşlarımız gittiler

ve bundan dolayı

biz unuttuk bağışlamayı

annelerin ninnilerinden

spikerin okuduğu habere kadar

yürekte, kitapta ve sokakta yenebilmek yalanı

anlamak, sevgilim, o, bir müthiş bahtiyarlık

anlamak gideni ve gelmekte olanı

varılacak yere

kan içinde varılacaktır

ve zafer

artık hiçbir şeyi affetmeyecek kadar

tırnakla sökülüp koparılacaktır

tilki daha o zaman avcıydı

herta müller

toz her sabah günden daha eskidir.

insan sevildiğinden eminse ender mektup yazar.

iyi bir insan bir parça ekmek gibi iyi bir şeydir.

tilkilere ateş edilmez, tilkiler kapanla tutulur.

küfürler yarım yamalak söylendiğinde hiç söylenmemiş gibi olurlar.

insan kendisine hiçbir şey armağan edemezse kendi kendine yabancılaşır.

köy enstitüleri

erdal inönü

daha yasa çıkarken meclis'te eleştiriler vardı. eğitim konusu, herkesin bildiğini sandığı bir konudur. dolayısıyla eleştiri çok kolaydır, kıskançlık çok vardır. tabi hasan ali yücel'i de kıskanan çok insan vardı o zaman partide. çünkü kendisi, babamın çok sevdiği bir insandı. konuşkan, iş yapmayı seven bir insan. insan iş yaptıkça kendisini kıskananlar ortaya çıkıyor; "artık bundan kurtulalım" havası doğuyor. dolayısıyla bu tasarı daha ilk ortaya çıktığında "bu yapılamaz" diyenler oldu.

iki açıdan çok eleştiri yapıldı:

bir tanesi: mezunlar köylerine döndükten sonra, okulların yapılması biraz zorla oluyordu. köylüleri çalıştırarak okulları yaptırıyorlardı. babama "paşam yapamıyorlar" filan diye söylediklerinde "canım" derdi, "her köyde bir cami yok mu?" "var paşam" derlerdi. "öyleyse bir de okul olacak" derdi. ama bu zorla yapılıyordu. çünkü devletin gücü yetmiyor, köylüler çalışıyordu.

ikinci eleştiri de şuydu: "kız-erkek köy çocukları bir yerde okuyorlar. bu, hoş bir şey değildir. başka tehlikeler ortaya çıkar." tabi bir de komünistlik suçlaması. onun da bir dayanağı yoktu; ama hasan ali yücel'e bu tür suçlamalar yapıldı. "o, solcuları, komünistleri himaye ediyor. dolayısıyla bu okuldan komünistler yetişiyor" dediler. bu suçlamalar, çok partili rejime geçilip de muhalefet partisi ortaya çıktığında büyük hız kazandı. muhalefet partisi bir an evvel seçimi kazanmak istiyordu. onun için de en kolay suçlama yolu, halkın da farkında olduğu ve eleştiri yönelttiği bir konuydu: "köylüler zorla çalıştırılıyor. köy enstitülerinde kız-erkek çocuklar bir arada kalıyor. ve burada onlara komünistlik aşılanıyor."

bu propagandalar hep yapıldı ve çok etkili oldu. 1946 seçiminde bunun ilk etkisi görüldü. muhalefet partisi daha yeniydi; çoğunluğu kazanamadı; ama görüldü ki bu eleştiriler çok etkili oluyor. sonra da hasan ali bey ayrılmak zorunda kaldı.

anlamak gerekir ki, çok partili rejimde halkın eleştirilerine karşı kayıtsız kalmak bir derecede mümkün. sonunda mecburen "eh pekala, biraz o doğrultuda bir şey yapalım" diyorsunuz. her demokraside bu yapılıyor; her lider bunu yapıyor. babamın yaptığı da buydu. hasan ali yücel'in ayrılmasına "evet" demekti.

babam konulara gerçekçi yaklaşırdı; "köy enstitüleri'ne yazık oldu" diye söylediğini hatırlamıyorum. düşünmüş olabilir; fakat gerçekçiydi babam. demokrasi içinde ilerlerken birtakım kurbanlar vermek gerekir. köy enstitüleri de ilk kurban oldu. bunu söylemedi açıkça; ama böyle bir değerlendirme yapmış olduğunu tahmin ederim. tabi amaç, demokrasiyle ilerlemektir. demokrasiye geçme günlerinde şunu söylerdi:

"tek partili rejimde istediğinizi yaparsınız. gelişiyorum sanırsınız; fakat bir gün duvara çarparsınız. çünkü ne yaptığınızı tam manasıyla göremezsiniz. demokraside ilerleme yavaş oluyor; ama sağlam oluyor."

via can dündar

house m.d.

normal değilsen, insanların aptallıklarına alışman gerekir.

çocukların oy kullanmalarına, içki içmelerine, tuz madeninde çalışmalarına izin vermememiz için nedenimiz var: onlar gerizekalı.

kabadayılar, daha güçlü ve daha kötü biriyle karşılaşana dek, geri adım atmazlar.

protokol, yapmaya çalıştığın ve her seferinde başarısız olduğun şeydir.

cinsel yolla bulaşan hastalıkları güvendiğin kişilerden kaparsın. kendini koruma ihtiyacı duymadığın insanlardan.

asla bir bağımlının aptallığını hafife alma.

insanlara pislik gibi davranırsan onlar da sana pislik gibi davranır.

bizler dünyanın üzerinde sürünen bencil ve basit hayvanlarız. fakat beynimiz var ve yeterince çalışırsak bazen saf kötülükten daha az bir şeyi isteyebiliriz.

tıp, güce sahip olmak isteyenleri kendisine doğru çeker.

iki şey bizi aptallaştırır: para ve seks.

evlilikler, çiftler sıkıldığı için bitmez. kişiler flört esnasında eşlerinin istediği kişi gibi davrandığı için biter.

ağrı, hatalı kararlar vermemize neden olur. ağrı korkusu, büyük bir motivasyon kaynağıdır.

hangi bilginin hayatını kurtaracağını asla bilemezsin.

fatma

amin maalouf

o yıl ilk evliliğimi yaptım. böylece dayımın son arzusuyla birlikte annemin beni hiba'dan ayırma isteği de yerine gelmiş oluyordu. üç yıl boyunca hiba'yı aşkla okşamış, sevmiştim ama ondan ne oğlum, ne de kızım olmuştu. böylece gelenekler gereği dayımın kızı fatma'yla evlendim. biz gelin odasına girer girmez kapıda bir komşu kadın beklemeye başladı. gelinin o geceye değin eldeğmemişliğinin, damadın da gücünün kanıtı olarak içeriden kendisine uzatacağımız kanlı çarşafı yüzünde güleç bir ifadeyle konukların önünde bayrak gibi sallayacak ve düğün böylece başlamış olacaktı.

düğün hiç bitmeyecekmiş gibiydi. sabahın erken saatlerinden başlayarak terziler, berberler, ağdacılar ve yeri doldurulamayacak sara, fatma'nın çevresinde dolanıp durdular, yanaklarına al sürdüler, elleriyle ayaklarını siyaha boyadılar, iki kaşının arasına küçük, güzel bir üçgen, alt dudağının altına da bir zeytin yaprağı çizdiler. herkes onu hayranlıkla izlesin diye bir kürsüye oturttular. bu arada onu giydirip hazırlayanlara yemekleri verildi. o gün öğleden sonra, arkadaşlar ve akrabalar hali'nin evinin dışında toplandılar. sonunda gelin oturduğu yerden kalktı. çok tedirgindi, hemen her adımda düşecek gibiydi. sekiz köşeli, tahtadan yapılmış, duvarları ipekler ve brokarla kaplanmış bir tür tahtırevana girdi. harun'un arkadaşı dört hamal tahtırevanı omuzlarına alıp taşıdılar. sonra ziller, flütler, hastanede çalışanlarla medreseden arkadaşlarımın taşıdığı meşaleler eşliğinde düğün alayı ilerlemeye başladı. önde arkadaşlarımla ben yürüyorduk. bizi, gelinin tahtırevanı ile fatma'nın dört ablasının eşleri izliyordu.

alay önce çarşıdan geçti. dükkanlar kapanmıştı, sokaklar boşalıyordu. büyük cami'nin önünde durduk biraz. orada bizi bekleyen birkaç arkadaş üstümüze gülsuyu serpti. düğünde dayımın yerini tutan en büyük bacanağım yanıma gelip kulağıma artık alaydan ayrılmam gerektiğini fısıldadı. babamın evine gitmeden önce onu kucakladım. gece için babamın evinde bir oda hazırlanmıştı. orada bekleyecektim.

alay bir saat sonra babamın evine geldi. fatma anneme teslim edildi, annem elinden tutup onu benim bulunduğum odanın eşiğine kadar getirdi. selma bizi yalnız bırakmadan önce bana göz kırptı, böylece bir erkek olarak üstünlüğümü kanıtlamam için hemen yapmam gereken şeyi anımsattı. böylece ayağımı bütün gücümle fatma'nın ayağına bastırdım; fakat nalınları olduğu için canı acımadı. kapımız kapandı. kimileri çok yakından duyulan bağrışmalar ve kahkahalar geliyordu dışarıdan ve düğünün ilk yemeği o gece verileceği için, tava, tencere, kapkacak gürültüleri işitiliyordu.

fatma kırmızı ve sarı giysiler içinde, yüzü boyanmış olmasına karşın bir ölü kadar solgun, kıpırdamadan, taş gibi, soluk bile almadan, gülümsemek için büyük bir çaba göstererek karşımda duruyordu. gözleri öylesine korkuluydu ki, onu kucaklamaktan çok biraz rahatlamak için kendime doğru çektim. başını göğsüme koydu ve ardından gözyaşlarına boğuldu. dışarıdakilerin bunu duymasından korktum, onu biraz sarsarak susturmaya çalıştım. kollarımın arasında, gözyaşlarını tutmaya çalışarak öylece kalalakdı. bütün vücudu titriyordu. sonra yavaş yavaş yere çöktü. kollarıma tutunmuş, kaskatı kesilmişti.

arkadaşlarım bana, düğün gecesi birçok kızın, bu alanda bilgisizliğini kanıtlamak için, çok şaşırmış ya da korkmuş görünmek çabasına giriştiklerini söylemişlerdi; fakat hiç kimse baygınlıktan söz etmemişti. hastanede, dulların ya da kocaların ilgi göstermediği kadınların sık sık bayıldığı konuşuluyordu fakat 15 yaşındaki bir kızın kocasının kollarında bayılabileceğini hiç duymamıştım. fatma'yı sarsıp ayağa kaldırmaya çalıştım; başı arkaya düştü. dudakları yarı aralık, gözleri kapalıydı. kapıyı açıp "yardım edin, gelin bayıldı!" diye bağırsam, yaşamım boyunca herkesin gözünde gülünç biri olarak kalacağımdan korktum. bu kez ben titremeye başladım.

dayımın kızını yatağa taşıyıp sırtüstü yatırmaktan, ayakkabılarını çıkarıp çenesinin altından bağlanmış duvağını açmaktan başka yapabileceğim bir şey yoktu.

uyuyormuş gibiydi. az önce düzensiz olan soluğu düzene girmişti. yanına oturup bu işin içinden nasıl sıyrılacağımı düşünmeye başladım. elime bir iğne batırıp çarşafa kan damtalabilir, gerdek işini de yarına bırakabilirdim; fakat beyaz çarşafa kanın nasıl damlatılacağını bilmiyordum. kapıdaki kadın yüzlerce kez kızlığın bozulma durumuna tanıklık etmişti, oyunu anlardı. umutsuzca, yalvaran gözlerle fatma'ya baktım. parlak, kızıl saçları yastığın üstüne yayılmıştı. elimi saçlarında dolaştırarak avcuma bir tutam aldım, içimi çektim, sonra da yanaklarını gitgide daha hızlı ve daha sert tokatlamaya başladım. dudaklarında bir gülümseme belirdi; fakat kendine gelemedi. omuzlarından tutup iyice sarstım. yine yararı olmadı; yüzündeki gülümseme bile yok olmadı.

yorgun düşmüş bir halde yatağa uzandım. bir elimle mumluğu ovalayıp duruyordum. çok kısa bir an, mumu söndürmeyi, uyumayı ve işi oluruna bırakmayı düşündüm. fakat bir dakika sonra kapıda sabırsız, belki rastgele bir tıkırtı duydum ya da bana öyle geldi; ancak bu ses bana yapmam gerekenleri anımsattı. dışarıdaki gürültüler daha sabırsız, daha direngen olmaya başladı. bu karabasan odasında kaç saat geçirdiğimi bilmiyordum. elimi fatma'nın göğsüne koyup yürek atışlarını duyumsadım. gözlerimi kapadım, timbuktu'daki zenci müziğini ve hafif amber kokusunu duyar gibi oldum. hiba ayışığında önümde duruyordu; dansı bitmişti, kollarını açmıştı; teni nemli ve yumuşacıktı, denizden çıkmış kara amber kokuyordu. dudaklarım hiba adını mırıldanırken "b" harfi üstünde durdu, titredi, kollarım ona bir daha sarıldı, bedenim aynı çılgınlığa kapıldı, ellerim onun bedenindeki izleri ve gizli yerleri buldu.

fatma baygınken kadın oldu. kapıyı açtım, bitişik odadaki kadın büyük değer taşıyan kumaş parçasını aldı, geleneksel zılgıt başladı, konuklar sağda solda dolandı, müzik yükseldi, yer, dans edenlerin ayakları altında titredi. az sonra birisi gelip şölene katılmamı söyledi. gitmeliydim. geleneklere göre yedi gün evden çıkmayacaktım, dolayısıyla karımı görmek için daha çok zamanım vardı.

ertesi sabah uyandığımda, fatma bahçede, sakin sakin çeşmeye yaslanmış, iki adım ötede yere çömelmiş bakır bir kabı parlatan anneme bakıyordu. o gece düğünün ikinci şöleni verilecekti. bu şölene yalnızca hanımlar çağrılır, hizmetçi kızlar şarkı söyleyip dans ederlerdi. selma kaygılı ve alçak sesle konuşmaktaydı. yaklaştığımı görünce birden sözünü kesti, kabı daha hızlı parlatmaya başladı. fatma dönünce beni gördü. sanki olağanüstü güzel bir aşk gecesi yaşamışız gibi tatlı tatlı gülümsedi. yalınayaktı, üstünde bir gün önceki giysisi vardı hala ve biraz buruşmuştu. yüzü de bir gün önceki gibi boyalıydı ama boyalar biraz silinmişti. yüzüm açıkça fark edilecek kadar asıldı. babamın oturduğu odaya geçtim, babam beni övünçle kucakladı ve yüksek sesle bir seper meyve getirmelerini söyledi. meyve sepetini annem getirdi, sepeti yerine koyarken beni azarlarcasına kulağıma,

"kızcağıza karşı biraz sabırlı ol" diye fısıldadı.

akşamleyin kadınlar için verilen şölene şöyle bir uğradım; bir ara gözüme hiba çarptı. daha bir hafta ondan ayrı kalacaktım. yemekten ayrıldım. hiç kuşkusuz annemin iteklemesiyle fatma da arkamdan geldi. elimi aldı ve birçok kez öptü.

"dün akşam seni hoşnut edemedim." dedi.

yanıt vermeden yatağın sol yanına uzanıp gözlerimi kapadım. üstüme eğilip zor duyulur bir sesle, ikircimli, kekeledi:

"küçük kız kardeşimi ziyaret etmek ister misin?"

kulaklarıma inanamadan yerimden sıçradım. bu ülkede kimi kadınların, bedenlerinin gizli yerlerini kastederek kullandıkları bu tümceyi bir kez hiba, alaylı bir sesle söylemişti. fakat bunu, daha dün gece yatak odasını görünce bayılıveren fatma'nın ağzından duyacağımı nasıl kestirebilirdim? ona doğru döndüm. yüzünü elleriyle örtmüştü.

"bunu sana kim öğretti?"

utanmış ve korkmuştu. ağlıyordu. gülerek onu yatıştırdım ve kendime doğru çektim. bağışlanmıştı.

o hafta bir şölenle sona erdi. dört bacanağım bana dört koyunla çömlekler dolusu şekerleme armağan ettiler. ertesi gün ilk kez evden çıkıp düğün töreninin son aşaması için çarşıya gittim. balık alıp eve getirdim, annem de onları sağlık ve bereket dileyerek gelinin ayaklarının dibine attı.

o yıl sonuna doğru fatma gebe kalınca, hastanedeki işten daha iyi para getiren bir iş aramam gerekti. bir kitapçının kızı olan annem kendi işimi kurmamı önerdi. bu öneri yolculuğa düşkünlüğümden ötürü beni çok sevindirdi. getirdiği öneriyle birlikte, o günlerde sık sık gülümsememe neden olan önsezisini de sözlerine ekledi:

"birçok kişi varsıl olmak için dünyayı dolaşır. oysa sen, oğlum, dünyayı dolaşırken varsıllığa rastlayacaksın."

bütün erkekler ölür

ahmet oktay

çünkü gök sıkıntıyla ağar

rüzgar buruşur, bir yaprak düşer

ve kaçıyordur solgun mavilikte

martılar ve al geyikler

işte altın ve kara akıntılar

analar, yitirilmiş resimlik

yoksulluk, o korkunç kadın

susun, tümünün anıldığı gündür

kara yağmur ve ebemkuşağı

usulca bütün erkekler ölür

kıpırdamasın insandan gelen sesler

kamyonlar devrilir dağ yolunda

rehincide kalan bir gümüş saat

emanetçide unutulan bavul

geçip giden gök taşlarıdır

havadan ve selüloit mavilikten

ey mermeri bozuk yalnızlık

sanki kutsal bir avdır susukta

ve bir yakut parıltısıdır artık

çünkü gök kanla ağıyordur

soluk soluğa atan bir damar

kalbinde hırçın denizin

ve toprağın nabzında

unutulmak gibi bir şahdamar

ürperir aynı rüzgarla

darağacı, çarmıh ve çiçek

sussun yatakların fısıltısı

avuçlarda parıldayan kehribar

ekmekli, zincirli ve başları eğik

kadınların erkekleri geçiyordur

ve üzgün deltası kısacık ömürlerin

bir albüm, bir şarkı, bir çocuk

hangi doldurulmuş hüznün yakutu

çocukluk defterlerince soluk

ki savaş alanlarında parıldar

bütün koruluklardır ay ışığı

ey ulaşılmayan dayanak aşklar

elleri kanatan kesici ağıt

hep unutuştur akılda kalan

sıçrayan, yenilen ve ölen geyikler

derdin eksilmediği kalem ve kağıt

kısa ve kesin bir sözdür erkekler

ispanya'da "non pasaran"

kızaran kilise çanları

katedrallere çöken gölgelik

italya'da "mamma mia"

işte avuçların dünyayı duyduğu kayalar

sarkık bir bıyık meksika'da, "viva"

nehirler kurur, susar aşk

ve en katı sözdür erkekler

kıraç ve yoksul anadolu'da

büyük ve yeniktir erkekler

söz dinlemez serüvenci çocuk

su şırıltısında sayıklayan hasta

ve deli bir sevgilidir sabaha kadar

bulgulu, korkunç ve utançla

yararsız bütün leylak ağaçları

hiç bilmiyordur erkekler

doğan ve ölen çocukların hüznünü

çünkü daha önceden ölürler

çünkü gök ağıyordur kanla

hep yenik yıldızlar vardır

anı defteri, kum saati, savaş alanı

bir yüz

işte o kandır

ey ışığını dağıtan kristal

ölümsüzlük, ele geçirilmeyen gömü

ayışığı denizle kendini sürdürür

işte her şey geçip gitmede

usulca bütün erkekler ölür

gizli yüz

orhan pamuk

anlamlı bir yüzün hep bir hikaye anlatacağını söylerdi babam.

herkes bu kadar hissedebilseydi, dünya bambaşka bir alem olurdu.

hiç kimsenin akıl edemediği bir parça takacağım saatinin kalbine. ne saatin, ne de sen huzursuz olacaksın artık.

hayatta ne olmasını istersin en çok?

insanlara saatleri anlatmak isterdim. mekanizmaların inceliğini, yayların korkunçluğunu, çarkların karanlığını.. şimdi kimse saat nedir farkında bile değil.. belki bunun için insanlar kederli, belki bunun için hikayelerini bile anlatmıyorlar.. akreple yelkovanın arkasında nasıl bir can vardır, hissetmiyorlar bile.. insanlara saatlerin sırrını anlatabilmek isterdim.. o zaman uykudan uyanır gibi dünyaya gözlerini açarlardı.. kederlerinden kurtulur, belki kendi hikayelerini anlatabilirlerdi..

onun kelimeleri yoktu sanki. bazı insanlar vardır, hikaye anlatırlar sana. eve döndüğünde kafan bu hikayelerle doludur; ama adamın söylediği tek kelimeyi hatırlamazsın.

bir yüzü diğerinden ayıran nedir? bir hikaye.. anlamlı yüz hep bir hikaye anlatır..

bir baba yalan söylemeye başladı mı, artık baba değildir.

rüyada bir çarşıdaymışım.. her şey var burada, ne istiyorsan, en iyi yiyecekler, elbiseler, ipek kumaşlar, neler neler.. bir bakıyorum, bir dükkanda da hayatlar satıyorlar. istediğin hayatı seçiyorsun, o ruhun yüzü senin yüzün oluyor, artık mutlu yaşıyorsun. tam istediğim yüzü seçeceğim, bir kadın çıktı karşıma. anladım ki melek.. dedi ki saatçi, iyi düşündün mü, bu yolun dönüşü yoktur.. korktum. terle uyandım. öğle vakti bu kadını tam karşımda gördüm. burada, dükkanda, sanki dilim tutuldu. dedi ki: ne tuhaf dükkan burası, ne mahzun bir hali var..

şu saati sevdi, okşadı.. çok güzel bir saat bu, dedi; ama ruhunu kaybettiği için bozulmuş. bir tek sen tamir edebilirsin onu, dedi. peki, dedim, senin için yaparım. gülümsedi, bir deste para çıkardı, çok para.. gene gülümsedi.. bunu bıraktı. emanettir, dedi, seyret, rüyalarını hatırlayacaksın.. yüzünde kaybettiğin şeyi bulacaksın.. başkaları da seyretsin, onlar da hatırlayacaklar.. genç arkadaşım, hemen seyrettim, başkalarına da seyrettirdim; ama hiçbir şey anlamadım. saati de tamir edemedim.

yıllar önce karlı bir akşam babam bir hikaye anlatmıştı. bir zamanlar, herkesin unuttuğu acıklı bir ülkede küçük bir kızla babası yapayalnız yaşarlarmış. baba, kızını öyle severmiş ki bambaşka bir hayatı olsun istermiş. büyüyüp kocaman bir kadın olduğunda kızı, kaf dağı’nın arkasındaki kuşu bulacak, bütün talihsizlerin yüzünü birbirine benzeten tılsımı çözecekmiş. küçük kız, babasını dinleye dinleye uykuya dalar, rüyalarında bu işleri bir bir yaparmış. ama sabah uyandığında hala o küçük kız kalmasına üzülürmüş. o kızın kim olduğunu çok sonra anladım. bir sabah kar yağarken, rüyalarımdan o yetişkin kadın olarak uyandığım zaman.. bir saat kulesinin altındaki şehre yerleştiğim zaman.. işte, hüzün hikayecileriyle birbirimizi aramaya böyle başladık. harita diye birbirlerimizin yüzlerine bakıyor, hikaye diye ruhlarımızı masaya koyuyoruz.

alınma, ama değil tamir etmek, sen bu saati daha da öldürmüşsün. ruhunu vermemişsin ona.

çok kişiye unuttuğu rüyasını hatırlatabilirdi bu.

sen hüzünle savaşmazsan bütün hayatın boyunca yakanı hiç bırakmaz. korkunç bir hastalık gibi.. boynunu bükersen hüzün adamı yer bitirir.. (çayından bir yudum alır) ben yıllarca uğraştım!

bugün ruhum kurtuluyor.

yüzümüzde kaybolan anlamı ancak hatırlayarak buluruz. kayıp güzel zamanları bularak.. acıyı hatırlayarak.. anlatarak.. ruhumuzdaki gizli saatin çarklarını arayarak.. saatler hatırlar.

aralıklı dizilmiş sandalyelerde oturan kederlileri, dertlileri görür. her birinin önünde, tıpkı çekim yerinde olduğu gibi, birer masa, masaların üstünde de birlikte getirdikleri birer saat vardır. hepsi tek tek kendi hikayelerini, dertlerini anlatıyor, yüreklerini açıyorlardır. belli ki, çekim öncesi kullanılan prova yeridir burası. fotoğrafçı, odada ilerlerken, hikaye anlatanları tek tek dinler.

ilk masada elli elli beş yaşlarında, gür bıyıklı bir işçi oturmaktadır. yıllarca çalışmış, yıpranmış biri. giysileri soluk, sade ve temiz..

insan benim gibi severse, aynı şekilde sevilebilmeyi hayal eder. bunu bir umut olarak yaşar.

hüzne yenilmeyeyim diye yıllarca akşamları güneş battığı saatlerde kahveye indim. sabahları keder bastırmadan önce, hemen kendimi işe verdim. yıllarca.

yüreğine yakın tut ki onu, yüzün konuşsun.

anlattıkça hatırlamakta, bir rüyadan uyanmaktadır sanki.

rüyalar tamamlanmaz ki hiç.. hikayeler tamamlanır.

geçenlerde bir adam geldi, yüzü acıyla yüklüydü. piyango satıcısıymış. bir biletin üzerinde bir kadın resmi görmüş ve bir daha unutamamış. bütün hayatı yolundan çıkmış. alay etmişler. yüzünde öyle bir bakış vardı ki.. ona aramasını söylemek isterdim. resimdeki kadını değil, aramayı seveceğini söylemek isterdim.

söylesene cancağızım, hayatta insan her istediğini elde edebilir mi hiç?

bir zamanlar uzak bir ülkede bir hırsız yaşarmış. hayal hırsızı. geceleri mışıl mışıl uyuyanların rüyalarına girer, hoşuna gidenleri torbasına doldurur çalarmış. sabah da uyananlar içlerinde bir huzursuzluk hissederlermiş, bir eziklik..

yazmak, o çok söylenen basmakalıp deyişle, bir yolculuğa çıkmaksa eğer, yazmak mutluluğu da yolculuk boyunca karşınıza çıkıveren bu yol arkadaşlarını kendi dünyanıza kazanabilmenin sevinci olmalı.

yarı yol

ahmet haşim

 

nasıl istersen öyle dinle, bakın
dalların zirvesindeyiz ancak
yarı yoldan ziyade yerden uzak
yarı yoldan ziyade mâha yakın

altın sevgisi

thomas more

mezarı olmayanı gökyüzü örter.

doğa altına ya da gümüşe insanoğlunun öyle kolay kolay vazgeçemeyeceği bir değer yüklememiş. nadir bulunduklarından ötürü onları değerli kılan salt insanların budalalığı. buna karşın o müşfik anamız doğa; hava, su ve toprak gibi olmazsa olmazları gözlerimizin önüne sermiş, değersiz ve bir yararı dokunmayacak şeyleri ise bizden olabildiğince uzaklaştırmış.

hazinen çalındı farz et ve sen çalındığından bihaber 10 yıl sonra bu dünyadan göçtün gittin; o 10 yıl boyunca altınların ha bıraktığın yerde duruyor olsun, ha alınıp götürülmüş olsun, senin için artık bir anlam ifade eder mi? nasıl olsa her iki türlü de seninle bir alakaları yoktu ki.

kimseye bir faydası olmayan şu içi boş saygı gösterilerinden gurur duyanlar da aynı şekilde akılsız değil mi? birilerinin huzurunuza başı çıplak olarak çıkması ya da önünüzde diz çökmesi size doğal ve gerçek bir haz verebilir mi? dizlerinizdeki ağrıyı geçirebilir mi mesela? ya da aklınızı başınıza getirebilir mi? böyle sahte haz görüntüsü sergileyenlerin başında, soylu olduklarını düşünüp kendileriyle gurur duyanlar ve böyle atalardan doğmuş olmalarını ellerini çırparak kutlayanlar gelir ki, aslında muhteşem birer delilik örneğidir her biri.

ıstanbul türküsü

orhan veli kanık

ıstanbul'da boğaziçi'nde

bir fakir orhan veli'yim

veli'nin oğluyum

tarifsiz kederler içinde

urumelihisarı'na oturmuşum

oturmuş da bir türkü tutturmuşum

"ıstanbul'un mermer taşları

başıma da konuyor, konuyor aman, martı kuşları

gözlerimden boşanır hicran yaşları

edalı'm

senin yüzünden bu halim."

"ıstanbul'un orta yeri sinema

garipliğim, mahzunluğum, duyurmayın anama

el konuşur, sevişirmiş; bana ne

sevdalı'm

boynuna vebalim!"

ıstanbul'da boğaziçi'ndeyim

bir fakir orhan veli

veli'nin oğlu

tarifsiz kederler içindeyim

kıskançlık

adnan gerger

namus, inanç, töre, kan davası gibi yargılarla kıskançlık, konukseverlik, yardımseverlik gibi yargıları karıştırmamak gerekir. evet, her ne kadar tüm değer yargıları bir zincirin halkaları gibi iç içe geçmiş olsa da.. her bir halkayı iyi algılamak gerekir.

toplumsal değer yargılarını ve geleneksel yaşam biçimini bilinçli biçimde özümlemek, sahiplenmek zorundayız. egemen güçler, bu ve diğer tüm yargıları devamlı olarak çarpık bir biçimde kışkırtır, insanların bu bilinçle yoğrulmalarını ve ömür boyu taşımalarını ister. bunun içindir ki toplumsal değer yargılarında olduğu gibi çoğu zaman gelenekler, görenekler de istismar edilir.

anadolu insanının günlük yaşamının bir parçası olan başörtü, nasıl türbana dönüştürülerek siyasi simge haline getirilip insanlara dayatılmak istenmişse kıskançlık gibi ilkel olgular da çok rahatlıkla kötüye kullanılabilir. kıskançlık daha çok namus kavramıyla eşleştirilir. kıskançlık da diğer toplumsal değer yargıları gibi yozlaştırılarak, bağnaz hale getirilerek ve vurma-kırma kültürüyle harmanlanarak bu toplumun genetik kodlarına yerleştirilmek istenir. amaç bu konuda da diğer konularda olduğu gibi insanların beyinlerini boşaltarak biat eden ve düşünmeyen insanlar yığını oluşturmaktır. töre ve namus cinayetlerinin özünde işte böyle bir kültür yatar. böylelikle cahil insanları bu tür kavramlarla rahatlıkla oyalayabilirsin, kolayca yönlendirebilirsin.

üstelik hoşgörü kültürünün esamesinin okunmadığı bir toplumda kıskançlık daha bireysel bir olgudur. insanın kendisine daha aittir, insanın kendisine daha özgüdür. sanıldığından daha yaygındır ve büyük sorundur.

erkeğin seçimi

ayn rand

kendinden tiksinen bir adam, özsaygısını cinsel serüvenlerden kazanmaya çalışır. bu da yapılamaz; çünkü seks bir sebep değildir, insanın kendi değeriyle ilgili kanaatinin bir sonucu ve ifadesidir.

paranın maddesel kaynaklardan geldiğini, zihinsel bir kökü ve anlamı olmadığını düşünen insanlar, aynı zamanda ve yine aynı nedenle, seksin de fiziksel bir kapasite olduğunu, zihinle, seçenekle ve değer sistemleriyle ilgili olmadığını düşünürler. bedeninizin bir arzu yarattığına ve seçimi sizin yerinize yaptığına inanırlar. demir cevheri kendiliğinden tren rayı haline geliyormuş gibi. aşkın gözü kördür, derler. seks mantığa bağışıktır ve tüm filozoflarla alay eder, derler.

oysa aslında bir erkeğin cinsel seçimi, kendi temel inançlarının sonucu ve toplamıdır. bana bir erkeğin neyi çekici bulduğunu söyleyin, ben de size o adamın hayat felsefesini anlatayım. bana onun hangi kadınla yattığını gösterin, size o kişinin kendini nasıl değerlendirdiğini bir bir sayayım. 

ona kendi benliğini silmenin bir sevap olduğuna dair ne saçmalıklar öğretilmiş olursa olsun, seks tüm eylemler içinde en derin bencillik içerenidir. o eylemi ancak ve yalnızca kendi zevki için yapacaktır. bunu kendini silerek, bir iyilik, bir ihsan olarak yapmayı düşünebiliyor musunuz? kendini alçaltarak yapılamaz; ancak kendi zevkiyle, arzulandığını ve arzulanmaya layık olduğunu bilerek yapılabilir. ruhu çırılçıplaktır o anda. tıpkı vücudu gibi. kendi gerçek egosunu, değer standardı olarak kabul etmektedir. ona çekici gelecek kadın, kendi en derin arzusunu yansıtan kadın olacaktır. o kadının teslim olması, ona bir kendine saygı duygusu yaşatacaktır ya da böyle olduğuna inanacaktır.

kendi değerinden emin olan ve bundan gurur duyan adam, bulabildiği en yüksek tip kadını isteyecektir. beğeneceği kadın güçlü olacak, fethetmesi zor bir kadın olacaktır; çünkü ancak bir roman kahramanını fethettiği zaman bunu bir başarı sayabilecektir, beyinsiz bir sürtüğü değil.

onun aradığı, kendi değerini bulmak değil, kendi değerini ifade etmektir. zihninin standartlarıyla bedeninin arzuları arasında hiçbir çelişki yoktur. ama kendi değersizliğine inanan adam da en nefret ettiği kadın tipini cazip bulur; çünkü o kadın onun gizli benliğinin yansımasıdır. kendisinin sahtekar olduğu yolundaki objektif gerçeklikten o kadın sayesinde kurtulur. kadın ona bir aylığına hayali bir değer kazandırır, o da kendi benliğini lanetleyen ahlak sisteminden bir süre için kurtulmuş olur.

aşk bizim en yüce değerlerimize bir cevaptır. bir erkek kendi değerini ve varoluş görüşünü yozlaştırırsa, aşkın zevk değil, kendini reddetme olduğunu savunmaya başlarsa, iyilik ve sevap denilen şeyin gurur değil, acıma, acı, zaaf ve fedakarlık olduğunu söyler; en soylu sevginin beğenmekle değil, sadakayla başladığını, değerlere cevap olarak değil, kusurlara cevap olarak doğduğunu söylerse, kendini ikiye bölmüş sayılır. bedenine söz dinletemez. seviyorum dediği kadının karşısında iktidarsızlığa düşer, bulabildiği en bayağı orospuya doğru kayar. bedeni her zaman en derindeki inançlarının nihai mantığını izleyecektir. kusurların sevap olduğuna inanırsa, varoluşu kötü diye damgalamış sayılır, kendisinin ancak yozlaşmışlıklardan zevk almaya layık olduğuna inanır. sevabı acıyla bağlamıştır, zevkin ancak günahlarda bulunabileceğini sanır. bu defa, bedeninin kötü arzuları olduğunu, zihninin bunları etkileyemediğini, seksin bir günah olduğunu, gerçek aşkın katıksız bir ruhsal duygu olduğunu haykırmaya başlar. ondan sonra da aşk neden bana yalnızca can sıkıntısı getiriyor, seks de yalnızca utanç getiriyor diye merak eder.

bir fikrin güdümünde olmayan fiziksel eylem, nasıl sersemlerin kendini kandırma biçimiyse, kişinin değerler sisteminden kopuk bir seks de öyledir.

aşkın saflığını arzudan koparan insan, aşksız arzunun ahlaksızlığına da inebilen insandır. ama çevrenize bakınca, çoğu insanın ikiye bölünmüş yaratıklar olduğunu, bir o yana, bir bu yana savrulup durduğunu görürsünüz. bir kısmı paradan, fabrikalardan, gökdelenlerden, kendi bedeninden nefret eden türde bir adamdır. hayatın anlamı ve iyi bir insan olmanın gereği olarak, akıl almaz konularla ilgili tanımlanamayan duyguları ön plana çıkarır. umutsuzca çığlıklar atar; çünkü saygı duyduğu kadına karşı hiçbir şey hissedemiyorken, çirkefler içindeki yosmaya, karşı konulmaz bir ihtiras duymaktadır. insanların idealist dediği biridir o. öbür yarı ise herkesin pratik insan dediği kişidir. ilkelerden, soyutluklardan, sanattan, felsefeden, hatta kendi aklından tiksinen adamdır. maddesel objeler elde etmeyi kendi varlığının en önemli amacı sayar. bunların sebebini ya da kaynağını düşünme gereğine gülüp geçer. bunların kendisine zevk vermesini bekler. daha çoğunu elde ettikçe daha az zevk almaya başladığını görüp şaşırır.

işte, vaktini kadınları kovalamaya harcayan adam, o adamdır. kendine yönelttiği üç kandırmacaya bir bakalım. bir kere, özsaygı ihtiyacını kabullenmez; çünkü ahlaki değerler gibi kavramları küçümser. ama beri yandan, kendini bir et parçası saymaktan ötürü, kendine büyük bir tiksintiyle bakmaktadır. seksin kişisel değerlere saygının fiziksel ifadesi olduğunu kabullenmese de, aslında bunu bilmektedir. bu nedenle, öyleymiş gibi davranarak, sebep sayılması gereken şeye ulaşma çabasına girer. kendine saygıyı, ona teslim olan kadınlardan kazanmaya çalışır; ama seçtiği kadınların karakteri de, yargısı da, değer standardı da olmayan kimseler oluşunu görmezden gelir. kendine yalnızca fiziksel zevk peşinde olduğunu söyler; oysa bu kadınlardan bir haftada, bazen bir gecede bıkar. profesyonel fahişelerden tiksinir, temiz bakireleri baştan çıkardığına dair hayaller kurar. bu onun hep aradığı ama hiç bulamadığı başarıdır. 

aklı olmayan bir vücudu fethetmekte ne şeref var ki?

yazgı

mehmet eroğlu

minnet gerçek dostluğu engeller.

insan dediğimiz, yazgısına hükmedemeyen ruhsal bir süreçtir.

cennetle ilgili en kötü şey, oraya öldükten sonra gidiyor olmaktır. üstelik huriler, tembelliği özendiren iklim, uyuşturucu mutluluk gibi insanı günaha çağıran şeylerle dopdoluyken, içki yok. ne anlamsızlık!

gerçekten güzel olan kadınlar, güzelliğinin kanıtlarını aramayanlardır.

cesaret dediğimiz çoğu kez korkaklığımızı saklama becerisinden başka bir şey değildir.

kaderin yolu hep tek yönlüdür.

öz yıkım eğilimi taşıyan birisinin, başkalarından korkmasına gerek yoktur. çünkü ona zarar verecek tek insan kendisidir.

yarını katlanılabilir kılan tek şey, ölme olasılığımı içeriyor olması. bunun ötesinde bir anlamı yok.

yazarlar analarının rahminden değil, kalemlerinin ucundan doğarlar.

çoğu dost, seni hayatının içine çekmez, bunu yapmak yerine hayatına sızar, ta en ücra köşesine kadar. dostlarımız çok yakınımızdayken onları bu denli az tanımamızın nedeni de budur işte.

insana verilebilecek en büyük ceza, sürekli iyi olmanın bedelini ödemektir.