psikoloji çağı

joel kovel

artık modern dönemin neden psikoloji çağı olduğu gözler önüne serilmiştir. bu dönemde benlik hem şişerek büyümüş hem de sakatlanmıştır. kişisel hayat her alanda -üretim ve ev hayatı- sorunlu bir biçimde yaratılmaktadır. ücretli emek bomboş bir benliğin tüketmesi için metalar üretiyorsa, çekirdek aile de ücretli emeğin tüketeceği ve dahası boşaltarak fırlatıp atacağı çekirdeği çıkarılmış bireyler üretmektedir. ücretli emek, emek gücünün yabancılaşmasında, bireysel benliğin kendisinden kopmasını talep eder, bu arada çekirdek aile içten nevroza kurban olan ama kısmen psikolojinin verdiği garantiler sayesinde kazandığı, dışsal bir güven ihtiyacı duyan bir benlik üretir. kopan iki parça birbirini güçlendirir ve karşılıklı birbirini etkileyerek kapitalist toplumun karakteristiği olan bir benlik üretir: kabarmış, hırpalanmış ve içi boş bir benlik.

kendisini mutsuz eden bir şeytana sahip olan herkes "nevrotik" olarak ve "akıl hastaları"nın hayli geniş marjinal sınıfına dahil olarak görülür. ancak ondan daha hakiki bir biçimde yüceltilen ve böylece şeytanları sessiz ve otomatik bir biçimde çalışan başkaları, bir anlamda kazanan bir başka anlamda ise kaybedendir. kazandıkları bellidir: acının yokluğu. ama acının öteki yönünü kaybederler: daha büyük bir farkındalık olanağı, toplumumuzda tecrit edilen o kocaman insani alanla iyice çıldırtıcı bir temas içinde olma. bu arada, hiçbir iz kalmayacak biçimde yabancılaşmış işlevlerinde özümsenmiş kendi deliliklerine de normallik denir. normalliğin içerdiği akıl kendini ve yaptıklarını göremeyecek kadar güdüktür. nevrotikler daha ileriyi görür; ama gördükleri şeyin biçimi çarpıktır ve onlara işkence etmek için geri gelmiştir.