vasili grossman
tartışmaksızın gerçek dostluk olmaz.
eğer siz devlet için gerekli değilseniz, devlet sizi bütün düşüncelerinizle, planlarınızla ve yapıtlarınızla birlikte eritip bitirir, canınızı çıkarır; ama eğer sizin düşünceniz devletin çıkarlarına uygun düşüyorsa sizi uçan halıya bindirip uçurur.
"yargılamayın; o zaman siz de yargılanmazsınız."
tüm yaşamı boyunca seninle düşman olan kişi, ister istemez senin yaşamının da bir parçası olur.
kuşkucular ve karamsarlar gerçekçi insanlardır; acı bir deneyden geçmiş, kanları pahasına, çektikleri ıstıraplar pahasına savaş kavramıyla zenginleşmiş insanlardır. onların bıyığı terlememiş acemilerden üstünlüğü budur.
yaşıyorsan işler yolunda demektir.
bir insanın yaşamı bir başkasının yaşamıyla dostça yakınlaştığı zaman, bu iki insanın darıldıkları ve tartışmada haksız oldukları durumlar olur ve yine de karşılıklı dargınlıklar iz bırakmadan geçip gider. ama eğer insanlar arasında bir iç ayrılma ortaya çıkmaya başlıyorsa ve bu insanlar henüz bu iç ayrılmayı anlamıyorlarsa rastgele bir sözcük, ilişkilerdeki küçük bir dikkatsizlik dostluk açısından öldürücü bir bıçak ucuna dönüşür.
gerçeği bilmek her zaman daha iyidir.
gerçek bir tanedir. iki gerçek yoktur. gerçek olmadan ya da gerçeğin kırıntılarıyla, küçücük bir parçasıyla, budanmış bir gerçekle yaşamak zordur. bir parça gerçek, gerçek değildir.
insanlar, büyük buluşları da, büyük kitapları da kararsız ve kuşkucu kişilere borçludurlar; bu kararsızların ve kuşkucuların yaptıkları, dümdüz düşünen insanların yaptıklarından daha az değildir. onlar da gerektiğinde en az sağlam iradeli ve kararlı insanlar kadar ateşin üstüne, merminin altına yürürler.
iyi insanlara bu dünyada rahat, huzur yoktur.