cumhuriyet

sevan nişanyan

türkiye birinci dünya savaşında saldırgan tarafta yer aldı. tarihin en büyük askeri hezimetlerinden birine uğrayıp dağıldı. savaştan sonra burada galiplerin işine gelen bir rejim kurulması gerekiyordu. o rejim 1923'te aynen istedikleri gibi kuruldu. hepsi budur.

daha erken kurulabilirdi. daha kolay ve daha kansız olurdu, memleket o kadar harap olmazdı. belki tek adam diktatörlüğüne de o kadar kolay teslim olmazdı. ama 1918'de ingilizler bir hata yaptılar, barış şartı olarak ittihat ve terakki kadrolarının tasfiyesini talep ettiler. bunun üzerine birileri vatan-millet diye haykırarak ayağa kalktı. altı sene savaştan bitmiş bir ülkeyi gözünü kırpmadan tekrar kana ve ateşe sürdü. ingilizler kızıp tehditler savurdular, asarız keseriz böleriz sevr yaparız diye gözdağı verdiler, etkili olsun diye yunanlıları sahaya saldılar. üç sene daha manasız bir katliam oldu. sonra gene ingilizlerin dediği oldu. tek farkla: ittihatçı kadrodan ayıkladıkları yirmi otuz kişi hariç, gerisi vatan kurtaran kahraman kontenjanından memleketin tepesinde oturmaya devam etti.