köle ruhlu insan

panait istrati

insanların çoğu köle ruhlu yaratılmıştır. özgür bir kafaya sahip olmak kolay değildir. köle demek, sırf kemerine çalışma zinciri vurulmuş insan demek değildir. kölelik, dünyanın kuruluşundan bu yana yönetilmeye, buyruk almaya yönelik bayağı bir özdür. niteliksiz, alçaklığı benimsemiş hayvansı bir şey. verimli toprağa oranla kum nasılsa, özgür insan karşısında kölenin durumu da aynıdır. köle devingen bir yapıya sahip değildir. kıpırtısızdır. hareketleri ancak başkalarının iradesi doğrultusundadır. tıpkı kuma rüzgarın etki edişi, onu istediği yere sürükleyişi gibi, başkaları bu insanlara istediğini yaptırabilir. o zaman da hareketi körü körünedir. gözü karadır. düşünmeden yapılmış felaket şeylerdir. önüne geleni siler geçer. ister gecekonduda yaşayan bir insan olsun, ister parlamentoda koltuğu bulunan daha sınırlı bir kitleye mensup biri, o her zaman daha güçlü bir elin kendisini yönetmesini bekler. bildiği sadece iki yaşayış biçimi vardır: egemen olmak ya da buyruk altına girmek. bu da kendisine kumanda eden yöneticiye bağlıdır. bu iki egemenlik arasında özgürlükten söz edilebilir mi?