maimonides

sevan nişanyan

moşe maimonides, orta çağın büyük filozofları arasında adı ibn rüşd ve thomas aquinas ile bir nefeste anılacaklardan biri. islami ispanya'da doğmuş, fas'ta medrese tahsili görmüş, arap ve yunan klasiklerini okumuş. arapça olan üç ciltlik delâlet-ül hâ'irin (guide for the perplexed, kafası karışık olanlar için yol gösterici) adlı eserinde tanrının bilinebilirliği, yaratılış, irade-i cüziye, kötülüğün ahlaki kökenleri gibi konularla cedelleşmiş. yahudi fıkhının temel eserlerinden biri olan 14 ciltlik mişna tora'yı kaleme almış.

"bir masumun haksız yere cezalandırılmasından ise, bin suçlunun cezasız kalması evladır." gibi insancıl yaklaşımları var. ayrıca tıp ve mantık üzerine eserler vermiş. 1172'de yazdığı yemen risalesi'nde muhammed'den "yalancı peygamber" ve "deli" (meşugga) sıfatlarıyla söz ediyor.

hakiki dini bozmak ve insanların yüreğine nifak sokmak amacıyla gelenlerin ilki, maimonides'e göre, adı lanetle anılan isa'dır. "din ulularımız" (r.a.) ona layık olduğu cezayı vermişlerdir. muhammed onun izinden gelmiştir. isa'dan farklı olarak, dünyevi iktidarı ve insanlara zorla boyun eğdirmeyi hedeflemiştir. sadece "cahil bir budala", onun getirdiği öğretinin gerçek bir tanrısal din olduğunu zannedebilir.