sevan nişanyan
en temel konu devlet erkinin sınırlarını koymaktır. net ve keskin bir şekilde tanımlayacaksın: devlet her boka maydanoz olamaz. şu, şu, şu sınırların ötesinde vatandaşın işine burnunu sokamaz. o sınırları ihlal eden kanun ve kararname çıkartamaz. çıkarırsa gayrimeşrudur, yok hükmündedir. direniş hakkı doğar. o kadar. neye karışamaz? mesela dini inanç ve ifade özgürlüğüne karışamaz. en önemlisi buymuş gibi geliyor bana. adam isterse inancı uğruna göbeğine şiş sokar ya da kafasına bez bağlar, isterse şeriatı öğretmek için okul kurar, isterse çıkar peygamberlik ve tanrılık iddia eder, isterse bunların hepsi hurafe deyip dalgasını geçer. devletin işi değil. devletin tek işi var, inancından ötürü diğer vatandaşların gazabına uğrayan kişiyi korumak. bu kadar basit. başka neye karışamaz? başkasının hakkına tecavüz etmemek şartıyla örgütlenme özgürlüğüne karışamaz; isteyen bölücü parti kurar, isteyen medrese yahut tarikat yahut komün veya köy enstitüsü. adına, diline, çocuklarına vermek istediği eğitime karışamaz. kimseye dinine, milliyetine, fikrine, siyasi görüşüne göre farklı muamele edemez. eden olursa alelade bir cani işlemi görür. isterse omzunda bir kilo yaldız olsun, fark etmez.